آنچه درباره زندگینامه پروین اعتصامی بیان شده است که خانم رخشنده اعتصامی متخلص به پروین، فرزند یوسف اعتصام الملک از شاعران و نویسندگان روزگار قاجارها است. پروین، به سال 1285 هجری شمسی در تبریز زاده شد. پدر پروین اعتصامی در زندگی ایشان نقش مهمی داشت. او عربی را نزد پدر خواند و از کالج آمریکایی تهران پایان نامه تحصیلی گرفت.

پروین اعتصامی، به سال 1313 شمسی با پسر عموی خود ازدواج کرد، اما، بیش از دو ماه ونیم در خانه شوهر نماند، و به خانه پدر بازگشت و خویش را از قید زناشویی رهاند. پس از این، روزگاری در کتابخانه دانشسرای عالی کتابداری کرد.

پروین اعتصامی، در روزگار کودکی، استعداد شاعرانه خویش را آشکار کرد و نزد پدر، ادبیات آموخت و دیوان ناصر خسرو را نزد سید نصرالله تقوی خواند و تاثیر ناصر خسرو در شعر او به خوبی پیداست. دیوان پروین اعتصامی، از یک سو، از شاعران خراسان، بویژه ناصر خسرو تاثیر گرفته است و از سوی دیگر، از شاعران عراق و فارس، از حیث معانی نیز با اندیشه های عارفانه هماهنگی دارد. با این همه، شاعر، شیوه ای بدیع و مستقل پدید آورده است.

قصیده های پروین اعتصامی، گرچه به شیوه ناصر خسرو سروده شده است، لیکن، بویی از تفکرات سعدی و حافظ در خویش دارد، وگاه، در مثنوی ها، به مولوی نزدیک می شود. اما، در قطعات، به گونه ای متفاوت از قصیده هایش می اندیشد. این قطعه ها، بیشتر به شیوه مناظره سروده شده است. روشی که ریشه در ادب پیش از اسلام ایران دارد. در آثار بازمانده از روزگار ساسانی، مناظره گویی، جایی عمده دارد. در روزگار پس از اسلام نیز بیشتر، شاعران آذربایجان و عراق این روش را دنبال کردند و اسدی نیز گرچه ریشه در خاک توس داشت، اما مناظره های خود را در آذربایجان سروده است. اما، در مناظره های ظریف پروین اعتصامی،گاه، طنزی زیبا در جریان است همانند نخی که از دانه های تسبیح می گذرد و گه گاه، خود را نشان می دهد. و گاه نیز طنز، یا هجوی پرخروش، اما معقول و آمیخته به ادب، سر بر می کند.

با این همه، شعر پروین اعتصامی در آمیخته است با اندرزهایی عبرت آموز، از آن قبیل که در مسمط پر غوغای یاد یاران تجلی می کند. اما، آنچه بیش از همه در دیوان پروین اعتصامی، توجه خواننده را به خود جلب می کند، بی توجهی او به مضمون های عاشقانه است. که در میان اشعار پروین اعتصامی کم ترین جا را به خود اختصاص داده است. با آن که عواطف زنانه او، از میان بسیاری از قطعاتش، سر بر می کنند.

دیوان پروین اعتصامی مجموعه ای از قصیده ها، قطعه ها، مثنوی ها و دو مسمط زیبا، به نام های نغمه صبح و یاد یاران می باشد. دیوان پروین اعتصامی نخستین بار در سال 1314  شمسی با مقدمه شادروان ملک الشعرای بهار به چاپ رسیده است و به سبب استواری قالب ها و گیرایی مضمون هایش بارها چاپ و منتشر شده است.

پروین اعتصامی در سی و چهار سالگی در فروردین 1320 هجری شمسی به بیماری حصبه و به مرگی نابهنگام درگذشت.مقبره پروین اعتصامی در حرم حضرت معصومه(س) در قم می باشد.

سوغات سنندج، مطلبی است که در بخش برای شما توضیح خواهم داد. سنندج مرکز استان کردستان در غرب کشور است. منطقه ای دارای کوهستان ها زیبا و آب و هوای خوب، که در فصل تابستان میزیان گردشگران بسیاری است. هر مسافری از همان لحظات اولیه سفر خود به فکر سوغاتی های شاخص شهری است که به آنجا سفر می کند، تا برای عزیزانش که همراه او نبودند هدیه ببرد. سوغاتی سنندج تنوع بسیاری دارند و به بخش های گوناگونی تقسیم میشوند از این میان می توان به شیرینی های سنتی سنندج مانند شیرینی کنجدی، بادام سوخته و آدامس سقز اشاره کرد که گزینه های مناسبی بعنوان سوغاتی شهر سنندج هستند. در ادامه به تفصیل به آنها خواهم پرداخت.

دیگر محصولات استان کردستان که بعنوان سوغاتی های معروف سنندج یاد می شوند:

• نان کاک 
• نان برنجی 
• عسل طبیعی 
• روغن طبیعی 
• باسلوق
• خشکبار
• مویز 

شیرینی کنجدی سنندج

شیرینی کنجدی یکی از محبوبترین شیرینی های شهر سنندج هستند. که علاوه بر طعم عالی، خواص دارویی هم برای ما دارد. در سفر به سنندج حتما این شیرینی را امتحان کنید و از خوردن آن لذت ببرید. همچنین یکی از بهترین سوغاتی های سنندج است، مطمئنا کسی نیست که طعم و مزه آن را دوست نداشته باشد. شیرینی کنجدی در دو نوع انگبین و شکری درست می شود. برای شما توضیحات بیشتری آورده ام تا براساس سلیقه و ذائقه ی خود،  انتخاب آسانی داشته باشید.

شیرینی کنجدی گز انگبین:

این نوع شیرینی خاص شهر سنندج و استان کردستان است. چون انگبین، شهد حاصل از حشره ایست که در کوهستان ها و دشت های کردستان و سنندج می توان از روی درختی به نام انگبین بدست آورد. برای تهیه شیرینی کنجدی گز انگبین یا کنجی گزو در زبان محلی مردم سنندج،کنجد را بو می دهند و در ادامه ی کار شهر انگبین را اضافه کرده و پس از آن بر روی سطحی پهن میکنند و برش می دهند. شکل ظاهریش قطعات منظمی از کنجد فشرده شده می باشد و بسیار مقوی و خوشمزه است.

شیرینی کنجدی شکری:

این نوع از شیرینی کنجدی هم مانند شیرینی کنجد گزو است با این تفاوت که بجای شهد انگبین، شهد شکر را به کنجد بو داده می افزایند.

کنجد و انگبین موجود در این شیرینی خواص بسیاری دارند که به تعدادی از آن ها در ادامه اشاره شده است:

خواص کنجد:

• منبع غنی پروتئین و ویتامین های  B,E,D ،مس، روی، کلسیم، منیزیم
• ضد رماتیسم
• کاهش کلسترول خون
• مفید در درمان نارحتی های کیسه ی صفرا
• موثر در کاهش فشار خون بالا

خواص انگبین:

• منبع گلوکز، ساکاروز و پلی ساکارید است.
• درمان زخم معده
• درمان آبله

حتما شیرینی کنجدی سنندج را امتحان کنید، و بعنوان یک سوغاتی منحصر بفرد سنندج، برای دوستان و خویشان خود ببرید .

بادام سوخته ی سنندج

بادام سوخته یکی دیگر از شیرینی مخصوص سنندج است. بادام سوخته درمراسمات و پذیرایی مردم خونگرم استان کردستان از مهمانان، جایگاه خوبی پیدا کرده است. مغز بادام و شکر موادی هستند که بادام سوخته از آن ها تهیه می شوند. ناگفته  نماند بادام مقدار زیادی اسید آمینه دارد که در بهبود گردش خون و آرامش عروق خون موثر است. خوردن بادام سوخته در کنار یک لیوان چای بسیار دلپذیر است و طعم بیاد ماندنی دارد. شما می توانید با این سوغات سنندج، کام اقوام و دوستان خود را شیرین کنید.

آدامس طبیعی سنندج

شاید تا به حال، نام آدامس سقز را بسیار شنیده باشید. سقز شیره یا بهتر معرفی کنم صمغ درخت بنه (همان پسته وحشی) است که در مناطق کوهستانی استان کردستان می روید. این صمغ را در فصل پاییز از شکاف هایی که در تنه ی درختان ایجاد شده استخراج می کنند و معمولا در ابتدا سبز رنگ و خیلی چسبنده می باشد. اما طعم آن با هر سلیقه ای متناسب نیست. می توان از خواص خوب این آدامس به موارد زیر اشاره کرد:

• درمان زخم معده
• کمک به هضم غذا
• درمان بیماری های گوارشی
• سبب عملکرد بهتر کبد و طهال
• التیام زخم ها
• مصرف روزانه آن لک های پوستی و جوش را برطر می کند.

اگر سفری به شهر باصفای سنندج داشتید از خرید آدامس سقز برای مصرف خود فراموش نکنید همچنین بعنوان یک سوغات سنندج آن را همراه خود ببرید.

در سده دوازدهم هجری، سبک هندی که در روزگار اعتلایش از زیبایی بسیار بهره داشت، به فترت گرایید و مضمون های سست و بازاری و عامیانه را به شعر زیبایی فارسی راه داد. از این رو، تنی چند از شاعران اصفهان، علیه آن سبک فرسوده برخاستند، تا طرحی نو در اندازند، اما، شعر فارسی را حیاتی نو نبخشیدند، بلکه به گذشته ای کهنه تر و فرسوده تر بازگشتند. روزگار گذشت و گذشت، و شاعران فارسی زبان، برخی به سبک روزگار صفویان  و برخی به شیوه شاعران پیش از آن سخن گفتند.

با جوشش انقلاب مشروطه، قالب های سنتی شعر فارسی، نقص خود را آشکار کردند. بدین معنی، که نشان دادند، که برای بیان دردهای عمومی جامعه، کار آمد نیستند. در این میان، ترانه ها و تصنیف ها، که از سویی با زبان عامه پیوندی نزدیک داشتند و از سوی دیگر، از اوزان عروضی کامل پیروی نمی کردند،از شاخه های دیگر شعر فارسی، توفیق بیشتری داشتند. اما، شاعرانی که به زبان رسمی شعر می گفتند، جرات در هم ریختن قانون های سنتی دست و پا گیر را نداشتند، و می پنداشتند، که با آوردن واژه هایی چون بمب و محکمه و عدلیه و چه و چه، شعر ، به راهی نوین می افتد.

شعر زمستان نیمایوشیج:

اما با این ابتکارها، شعر، از بافت سنتی و دست وپا گیر خود، رها نشد و در مسیر کهنه خویش، همچنان رفت و رفت، تا علی اسفندیاری متخلص به نیما در شعر فارسی، تحولی بنیانی پدید آورد. او، از سویی قافیه را که برای شعر، امری عارضی است، از میان برداشت و از سوی دیگر، قالب های عروضی را در هم شکست و شاعر را از طفره رفتن و زیاده گویی رهایی داد.

در شعر سنتی فارسی، بسا که مطلب شاعرانه شاعر، در یک مصرع، یا نیم مصرع، پایان می پذیرد، اما، برای تکمیل قالب، شاعر، باید زیاده گویی کند، علاوه بر این، با شکستن اوزان و برداشتن قوافی، پای موضوع های بسیار دیگر نیز به شعر فارسی باز شد. موضوع هایی که در شعر سنتی، مجال خودنمایی نداشتند و چنین شد که پس از چندین سده، شعر فارسی، بار دیگر، از ریشه جوانه زد، و بالیدن آغاز کرد.

علی اسفندیاری، مشهور به نیمایوشیج و متخلص به نیما، فرزند ابراهیم خان اعظام السلطنه نوری، از شاعران مشهور معاصر و دگرگون کننده مسیر شعر فارسی است.

او، در سال 1274 هجری شمسی، در دهکده یوش از توابع مازندران به دنیا آمد. نیمایوشیج که یک کشاورززاده بود، در روستای زادگاه خود، از ملای ده، مقدمات را آموخت. نیمایوشیج آنگاه به تهران آمد و در مدرسه سن لویی تحصیلات خود را پایان برد. نیما، زبان فرانسوی را به خوبی آموخت و در شاعری نیز از نظام وفا تعلیم گرفت. و نخستین شعر خود رادر سال 1300 منتشر کرد. آشنایی نیمایوشیج با ادبیات اروپایی، موجب تاثیرگذاری وی برشعر فارسی شد، کاری که پیش از آن، شاعران دیگری چون قاآنی و عشقی می توانستند و نکردند.

نیما، از کارمندان وزارت فرهنگ بود، در سال های 1309 تا 1311 هجری شمسی در آستارا در دبیرستان تدریس می کرد، و در 1311 به زادگاه خویش رفت و به کارهای خانوادگی خود پرداخت. او، همواره به زادگاه خود عشق می ورزید و بسیاری از مایه های شعر خویش را از آن دیار گرفته است. نیمایوشیج در سال های 1317 تا 1320 هجری شمسی عضو هیات تحریریه مجله موسیقی بود، وکتاب پر ارج ارزش احساسات را در این مجله به یادگار نهاد.

نیمایوشیج، پس از سال های انتظار خدمت، بار دیگر در سال 1329شمسی،به کارهای مطبوعاتی روی آورد و در اداره کل انتشارات وزارت فرهنگ، به کار بررسی کتاب و نقد شعر پرداخت و سرانجام در سال 1338 هجری شمسی زندگی را بدرود گفت. 

نیما، گذشته از شیوه ابتکاری خود، قالب های سنتی شعر فارسی را نیز به خوبی می سرود و افسانه او، فاصله ایست میان شعر کهن و شعر نیمایی. نیمایوشیج، در شعر نوین خود، بیشتر به مسائل مردمی روی آورده است و وازگان شعرش، با زبان عامه پیوندی تنگاتنگ دارد. مشهورترین آثار منظوم او: مجلس، قصه رنگ پریده، افسانه و برای دل های خونین است.

نخستین مجموعه شعرهای نیمایوشیج، به روزگار زندگیش به سال 1334 شمسی به کوشش دکتر ابوالقاسم جنتی عطایی چاپ و منتشر شده است. بخشی از آثار نیمایوشیج نیز به زبان های فرانسوی و انگلیسی ترجمه شده است. فهرست کتاب های نیما از این قرار است: ماخ اولا، شعر من، ناقوس، شهر صبح-شهر شب، آهو و پرنده ها، مانلی، یادداشت ها و…، قلم انداز، دنیا خانه من است، نامه های نیما به همسرش، عنکبوت و فریادهای دیگر، کندوهای شکسته، آب در خوابگه مورچگان، حکایت و خانواده سرباز.

نخستین مجموعه کامل آثار نیمایوشیج، به کوشش سیروس طاهباز و نظارت شراگیم یوشیج در سال 1364 شمسی در تهران منتشر شد.

کالبد نیما، سال ها، در تهران به امانت به خاک سپرده شده بود، که سرانجام به زادگاهش یوش انتقال یافت و به گور خفت.