مسجد امام اصفهان جزء مساجد چهار ایوانی به شمار می آید. دو مناره در سردر مسجد و دو مناره در کنار بزرگترین ایوان قرار گرفته است. سازه های پیرامون ایوان 48 متر ارتفاع داشته و بر روی بدنه مناره تزئینات کاشیکاری و نوشته هایی از نام پیامبر و امام علی (ع) به چشم می خورد. در سال 1025 هجری قمری ، بخش ورودی اصلی بنا تکمیل گشته است که در سردر این مسجد کاشی های ارزشمند و نفیسی دیده می شود.
دو کتیبه در سردر مسجد شاه مشاهده می گردد که کتیبه اول با خط ثلث و تاریخ شروع بنا را مشخص می کند و کتیبه دوم نیز با خط خوش ثلث در دو سطر در رابطه با تکمیل شدن ساخت بنا توضیح داده شده است.
دو مدرسه در گوشه های جنوب شرقی و جنوب غربی صحن به نام های مدرسه ناصری و مدرسه سلیمانیه قابل مشاهده هستند که متعلق به دوره صفویان می باشند.
از شاهکارهای ساخته شده بنا گنبد مسجد است که حالت دو پوش دارد. در بین دو پوسته گنبد امام فضای خالی دیده میشود. در داخل گنبد و منبر تزئیناتی از سنگ مرمر استفاده شده است. گنبد مسجد امام اصفهان دارای خاصیت آکوسیتی هست به طوری که وقتی بر روی مرکز زیر گنبد قرار می گیریم انعکاس صوت خود را می شنویم.
در اصلی مسجد امام در ضلع جنوبی میدان نقش جهان اصفهان واقع شده که از جنس نقره و طلا است.
مقرنس کاری های با شکوه سردر ورودی به همراه این در زیبا جلوه گری کرده و در زمان شاه صفی الدین ساخته شده است. اشعار بسیار زیبایی بر روی در اصلی مسجد قابل مشاهده می باشد.
دو لوح سنگی به طول 1,80 متر در اطراف ایوان جنوبی مسجد قرار دارد که دستورات شاه عباس در آن آورده شده است. کتیبه های مسجد توسط خطاطان مختلفی نگارشته شده است. طولانی ترین کتیبه ای که در م سجد ساخته شده در اطراف محوطه زیر گنبد قرار دارد که توسط عبدالباقی تبریزی با خط ثلث سفید نوشته شده است.
هرکدام از شبستان های زیر گنبد بزرگ دارای دو محراب کوچک و یک سنگاب است. شبستان های غربی فاقد کتیبه بوده و تنها نقش و نگارهایی بر رویش دیده می شود.
در زمان محمدشاه قاجار بر اثر زلزله ای مناره ها از اصل ساختمان جدا شد که به دستور محمد شاه کتیبه خطی به خط ثلث در مابین آن ها قرار داده شد. مسجد امام اصفهان که در عظمت جزء نمونه های کامل معماری اسلامی است به عنوان مسجد جمعه هم مطرح بود.
منبع : نشاط آوران
