خانه لاری ها یزد
 

تاریخچه : خانه لاری ها و بادگیر آن، از بناهای تاریخی  شهر یزد به شمار می روند که متعلق به دوره قاجار می باشند. این بنا در سال 1375 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به  ثبت رسیده است.

در تحلیل سبک و معماری خانه لاری ها یزد می توان گفت که این بنا با توجه به منازل اعیانی دور خود ساخته شده است. منظور از منازل اعیانی دور منازلی می باشد که دارای دو بخش اندرونی و بیرونی بود و حیاط در مرکز ساختمان و بخش های اعیان نشین به شکل چهار فصل در اطراف حیاط قرار داشت.

از بخش شمالی خانه لاری ها برای اوقات زمستان و از بخش جنوبی خانه برای اوقات تابستانه استفاده می گشت که این قسمت شامل تالار و بادگیر است. هم چنین بخشی که برای اوقات پاییز در نظر گرفته شده است در ضلع شرقی خانه قرار داشت که شامل اتاق آیینه، مطبخ، سرداب و سایر فضا ها می شد. ضلع غربی خانه لاری ها هم  به عنوان بهار خواب کاربرد داشت.

مالک خانه لاری ها ی یزد شخصی به نام ابراهیم لاری بوده و این مکان  سال ها پیش به عنوان خانقاه نعمت اللهی مطرح بوده است. مساحت بنا در حدود 1700 متر است و زیر بنای آن برابر با 1200 متر مربع می باشد. خانه لار ی ها یکی از نمونه های زیبا و عالی منازل اعیانی قرن سیزدهم  به حساب می آمد که از جمله می توان به در ها، پنجره ها، ارسی ها و اتاق های آینه کاری و نقاشی شده آن اشاره نمود.

خانه های قدیمی شهر یزد با توجه به نوع شغل و تمکن صاحب خانه از دو بخش تشکیل می شد و هر بخش به فعالیت خاصی اختصاص داشت که خانه لاری ها هم از جمله این منازل بود. قسمت اندرونی خانه به منظور پناهگاه و مسکن محارم و قسمت بیرونی منزل به اسکان و پذیرایی مهمانان  مختص بود.

گاهی اوقات برای تفنن  اعضای خانواده اعیان، فضای هنری در خانه هایشان ایجاد می کردند. بدین صورت که برای تزئینات این فضا از آینه کاری یا گچ بری استفاده می شد. اتاق بخش آینه کاری خانه لاری ها در حدود 50 یا 60 سال پیش ساخته شده است.

 در حال حاضر، در خانه لاری های یزد موزه اسناد و مدارک برپا شده است.

منبع : نشاط آوران