در 12 کیلومتری شهر مقدس مشهد بنای تاریخی مصلی طرق دیده می شود که در کنار روستای طرق واقع گردیده است.
در سال 837 هجری قمری این بنا با ترکیب یک ایوان مرکزی و با دو ایوانچه در طرفین آن به همراه اتاق های گوشوار احداث شد. فضای چهار ضلعی گنبدداری در انتهای ایوان به چشم می خورد و محرابی در دیوار انتهایی آن واقع شده است.
تزئینات بنای مصلی طرق مشهد شامل این موارد است:
- کتیبه خط ثلث
- قاب های گچی
- کاربندی های گچی
ارتفاع مصلی طرق حدود 11 متر با عمق حدود 6 متر است. در سه ضلع ایوان بنای مصلی، کتبیه های کاشی کاری احاطه شده و پوشش رسمی بندی در زیر ایوان مشاهده می گردد.
در دو سوی ایوان این بنا دو غرفه به شکل نیم هشت ضلعی است و کتیبه ای میانه طبقه دوم غرفه ها موجود است.
معماری مصلی طرق با تزئینات کمی صورت گرفته و در بیشتر نقاط آن ساده چینی به چشم می خورد. هم چنین این بنا با استحکام و استوار بر روی پایه های هشت ضلعی تکیه داده شده است.
طاق نماهایی در دو طبقه با ابعاد گوناگون در ضلع شرقی بنا موجود می باشد که طاق نمای طبقه اول بوسیله سرپایه هایی به عرض 1,55 سانتی متر از طاق نمای طبقه دوم جدا گردیده است.
هم چنین نورگیر پلکانی دو طبقه ای به همراه قوس در این قسمت ایجاد شده بود.
طاقی های کوچک و بزرگی به عرض 40,16 متر در دو طبقه و در ضلع جنوبی مصلی طرق ایجاد شده که دو مرتبه عرض طاق نماهای کوچک و سه مرتبه عرض طاق نماهای بزرگ تکرار شده است. در این ضلع، نورگیر اتاقک های طبقه دوم داخل بقعه، نورگیر داخل بنا و نورگیر غلام گردش قرار گرفته است.
ورودی چهار ضلعی داخل بقعه از سمت شمال بوده و از جهت شرق و غرب به اتاقک های دو طبقه منتهی و نورگیر و ورودی طبقه دوم این اتاقک از خارج بنا می باشد.
در مصلی طرق مشهد به عنوان نمازخانه در فضای بیرون نمازهای عیدهای مسلمانان و نماز باران برگزار می گردید و در بعضی اوقات برای اجتماع مردم عام و خاص نسبت به موضوعات و اتفاقات جامعه صورت می پذیرفت.
بنای مصلی طرق احتمالا از روی نقشه مصلی پایین خیابان مشهد ایجاد شده است.
منبع : نشاط آوران