کمال الدین محمد بافقی متخلص به وحشی، از شاعران پرآوازه سده دهم هجریست. او، در نیمه نخست سده دهم، در بافق زاده شد، و تربیت اولیه را از برادر شاعرش – مرادی بافقی- و شرف الدین بافقی از ادیبان روزگار خویش گرفت و آنگاه به یزد و سپس به کاشان رفت. در کاشان، مکتب دار بود و روزگار، سرانجام بار دیگر او را به یزد افکند و دوران نام و آوازه شاعری خود را در آن دیار گذراند. سال های زندگی وحشی، با پادشاهی شاه تهماسب نخست صفوی، شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده همزمان بود. وحشی در ستایشگری، شاه تهماسب و امیران محلی یزد و کرمان را ستود، که از آنهاست میرمیران از نوادگان نعمت الله ولی که از سوی شاه تهماسب، فرمانروای یزد بود، و او، از وحشی حمایت می کرد.

اگر وحشی بافقی را شیداترین شاعر زبان فارسی بدانیم، گزافه نگفته ایم، و اگر، چنان که افلاطون می گوید، سرمایه شاعری بی خویشتنی است، وحشی، از این بابت، سرمایه ای عظیم دارد. شعر وحشی، سراسر درد و سوز است، سوزی عاشقانه از یک عشق مادی و ملموس، و به حقیقت باید گفت که شعر وحشی، همه برخاسته از شعور باطن انسانی است که سراسر عمر را در عاشقی و شیدایی و بی خویشتنی گذرانده است، و شعر وحشی، الگویی است، از یک شعر از دل برخاسته، در مقایسه با شعر اهل مدرسه، که به صنایع دل خوش می داشته اند و در شعرشان، گاه، اندکی از شور و شعور شاعرانه نیست.

وحشی، مردی عاشق پیشه، بلند نظر و حساس و پاکباز بود، و در آن روزگار، که شاعران ایران، برای رسیدن به مال و منال، به هند می رفتند، وحشی، در یزد در گوشه انزوای خود ماند و هنر خویش را فدای منافع مادی نکرد، و به سابقه این انزوا گزینی بود، که او را وحشی خواندند و او نیز آن را تخلص شاعرانه خویش کرد. از وحشی یک دیوان و سه منظومه بازمانده است، دیوان او مشتمل است بر قصیده ها و غزل های پرسوز و گداز، و مثنوی ها، و چند ترکیب بند زیبا، که برخی در سوگ شهیدان کربلاست و برخی در ستایش میرمیران و دو ترکیب بند عاشقانه پر آوازه و بی همانند و یک ترجیع بند پرشور، که در بندی با ساقی سخن می گوید و دربندی روی سخن او با مطرب است و واسطه العقدی چنین:

ما، گوشه نشینان خرابات الستیم تا بوی میی هست درین میکده، مستیم

اما ، وحشی، مثنوی های سه گانه خود خلدبرین، ناظر ومنظور، و فرهاد و شیرین را به سابقه پیروی از نظامی سروده است، که خلدبرین او، در بحر سریع است، که در وزن و معنی، نظره ایست بر مخزن الاسرار نظامی، و ناظر و منظور را در بحر هزج مسدس سروده است و از حیث مضمون، همانند شاه و درویش هلالی است. اما فرهاد و شیرین او نیز نظره ایست بر خسرو شیرین نظامی، و در بحر هزج مسدس، که با مرگ وحشی ناتمام مانده و بعدها، وصال شیرازی، آن را به پایان رسانده است.

در این مجموعه آثار بازمانده از وحشی بافقی، گرچه سادگی و روانی و بی پیرایگی، اصل هنر شاعرانه او است،اما، گاه، مضامین شعر او چنان عمیق اند که هر خواننده ای را از تنوع و تو در تویی خود سرگشته می دارد. درباره مرگ وحشی، سخنان بسیار گفته اند، و از آنهاست که: به دست معشوق خویش از پای درآمده، یا در پایان یک شب باده خواری، در گذشته. مرگ وحشی، به سال 991 هجری روی داده و در یزد به خاک رفته است که اینک، از گور او، نشانی نیست.

وصیت وحشی بافقی :

روز مرگم هرکه شیون کند از دور و برم دور کنید
همه را مست و خراب از می و انگور کنید
مزد غسال مرا سیر شرابش بدهید
مست مست از همه جا حال خرابش بدهید
بر مزارم مگذارید بیاید واعظ
پیر میخانه بخواند غزلی از حافظ
جای تلقین به بالای سرم دف بزنید
شاهدی رقص کند جمله شما کف بزنید
روز مرگم وسط سینه من چاک زنید
اندرون دل من یک قلم تاک زنید
روی قبرم بنویسید وفادار برفت
آن جگر سوخته ی خسته از این دار برفت

تاریخچه : قدمت آرامگاه حر عاملی در حدود 650 سال است. آرامگاه شیخ حر عاملی، در سال 1365 هجری شمسی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

آرامگاه شیخ حرعاملی، متعلق به شیخ المحدثین محمد بن حسن است که به شیخ حر عاملی شهرت دارد. آرامگاه حر عاملی مشهد، در شمال شرقی صحن انقلاب حرم مطهر امام رضا(ع) از طریق پلکانی به هم مربوط شده اند. در بالای آرامگاه شیخ حر عاملی، غرفه هایی در کنار مدرسه میرزا جعفر به چشم می خورد.

شیخ محمد بن حسن حر عاملی، از برجسته ترین علما و فقهای شیعه در قرن یازدهم هجری و از نوادگان حر بن یزید ریاحی است. شیخ حر عاملی در سال 1033هجری قمری در روستای مشغره لبنان متولد شد . ایشان نزد استادانی از جمله شیخ حسن ظهیر، شهید ثانی و پدربزرگوارشان حسن بن علی به علم آموزی پرداخت.

شیخ حر عاملی در سن چهل سالگی و در سال 1073 هجری قمری برای زیارت، از جبل عامل به عراق عزیمت نمود. سپس ایشان برای زیارت حرم امام رضا(ع) به ایران سفر کرد. شیخ حر عاملی، پس از ورود به ایران، مدتی در اصفهان سپری نمود، در آن جا با علامه مجلسی همراه شد و محبوب پادشاهان صفوی قرار گرفت.

شیخ حر عاملی زمانی که برای زیارت امام رضا(ع) به مشهد آمد آن جا را مکان مناسبی برای سپری کردن زندگی دید. شیخ حر عاملی در مدت 26 سال زندگی در مشهد، مولف و مدرس کتابهای فقهی و شیخ الاسلام بود. ایشان، کتاب معروف وسائل الشیعه که درباره مباحث فقهی است و همواره مورد توجه مجتهدان و فقها بود را نوشته است.

از دیگر آثار وی می توان بهالجواهر السنیه فی الاحادیث القدسیه ( اولین کتاب ایشان که به رشته تحریر در آمده است)، هدایه الامهالی احکام الائمه علیهم السلام‌ (منتخبی از کتاب وسائل الشیعه با حذف سند و مکررات)، رساله فی الرد علی الصوفیه‌ (شامل 1000حدیث در رد فرقه صوفیه) و… نام برد. پدر شیخ حر عاملی، فقیه، ادیب و مورد مراجعه عموم مردم و مادر شیخ حسن، دختر علامه عبدالسلام و از زنان با فضیلت بود. شیخ حر عاملی، اشعار فراوانی در مدح و ستایش اهل بیت سروده است و دیوانی دارد که شامل 20000 بیت شعر است. شیخ محمد حر عاملی در 21 ماه رمضان سال 1104 هجری قمری در مشهد درگذشت.

تاریخچه : مدرسه خیرات خان از جمله مدارس زمان دوره صفویان است. این مدرسه حدود 300 سال قدمت دارد و در زمان پادشاهی شاه عباس دوم (1052 ـ 1077 هجری قمری) احداث شده است. متولی آن شخصی به نام خیرات خان بوده و به همین دلیل مدرسه به نام او شهرت یافته است.

مساحت مدرسه خیرات خان حدود 1500 متر مربع می باشد و در اطراف حیاط مرکزی این مدرسه، دو طبقه ساخته شده است. این مدرسه، دارای 79 حجره است و در دو سمت ورودی مدرسه، دو ایوان در دو ضلع شمال و جنوب آن قرارگرفته و در اصلی مدرسه در ایوان جنوبی واقع شده است. در اطراف مدرسه خیرات خان در گذشته 16 مغازه و 6 اتاق وجود داشته که از موقوفات این مدرسه محسوب می شد.

ساختمان مدرسه به شکل چهارضلعی است که در چهار ضلع مدرسه حجره هایی در طبقات دیده می شود و نمای صحن مدرسه با سنگ پوشیده شده، وسط صحن آب نمایی قرار گرفته است.این مدرسه با چهار باغچه مشجر نیز آراسته شده است. نمای ساختمان، آجری است. در سرایوان های این مدرسه تزیینات کاشی کاری و پنجره های مشبک چوبی زیبا، خودنمایی می کند. در کتابخانه این مدرسه تعدادی کتاب با نسخه های خطی نفیس و ارزشمند قرار گرفته است.

آیت الله خامنه ای در این باره می فرمایند:

تاریخ تاسیس کتابخانه خیرات خان در حال حاضر مشخص نیست، ولى تعدادی از کتابها در تاریخ 1277 هجری قمری وقف شده است. نصرت الملک على مردان خان تیمورى در سال 1303 هجری قمری، 200 جلد کتاب چاپى و خطى به این کتابخانه وقف کرده است.

از مدرسان این مدرسه ادیب نیشابوری دوم، یزدی و تائب را می توان نام برد. این مدرسه نیز، همانند مدارس دیگر با توسعه حرم مطهر امام رضا(ع) باعث تغییرات و تخریب در فضای مدرسه شده است. از این جهت بعد از پیروزی انقلاب، ساختمان مدرسه به کلی تغییر کرد و مدرسه ای با طراحی هنری، سنتی و مهندسی مدرن ایجاد شد. مدرسه خیرات خان، هم اکنون محل تحصیل دانشجویان و طلاب دانشگاه علوم اسلامی رضوی است.

درحال حاضر، مدرسه خیرات خان در زاویه شمال شرقی بارگاه امام رضا(ع)، در نزدیکی مهمانسرای حضرت و مقابل صحن جدید قرار گرفته است.

تاریخچه : قدمت روستای حصار به بیش از 400 سال تخمین زده شده. این روستا هر سال پذیرای صدها مسافر از راه دور و نزدیک می باشد که به قصد تفریح و استراحت و استفاده از آب و هوای سرد و مناسب و رفع خستگی و لذت بردن از مناظر طبیعی به این منطقه مسافرت می کنند.

روستای حصار در 45 کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه و در میان کوهستانی بلند و خوش آب و هوا بنا شده است . روستای حصار مشهد در دهستان درز آب قرار گرفته است. جمعیت این روستا 320 نفر است. این روستا در مسیر طرقبه و قبل از بند گلستان واقع شده است. باغ های بزرگ میوه در این روستا بسیار زیاد است.

آب و هوای این روستا در تابستان معتدل است. حتما در تور مشهد شرکت کنید و از دره های سرسبز و فضای طبیعی و با صفای این روستا دیدن نمایید. روستای حصار یکی از روستاهای ییلاقی و خوش آب و هوای شهرستان تربت حیدریه می باشد. این روستا زمستان های سرد و تابستان های گرم و خشک دارد ، اما پیشنهاد می کنم حتما پاییز آن را از نزدیک ببینید …

وجود رودخانه، چشمه های پر آب، باغ‌ های میوه و مزارع سرسبز در این منطقه باعث شده این روستا به عنوان یک منطقه گردشگری مناسب محسوب شود. هر سال مسافران زیادی از نقاط دور و نزدیک به این روستای فوق العاده زیبا می آیند و از طبیعت بکر این منطقه لذت می برند. دین اهالی این روستا اسلام و مذهب آنها شیعه اثنی عشری است. قبل از انقلاب اسلامی تعدادی خانواده از فرقه بهائیت نیز در این روستا ساکن بودند. زبان مردم این روستا فارسی و به لهجه تربتی و نیشابوری صحبت می ‌کنند‌.

در این روستا چهار مسجد، یک حسینیه، سه مدرسه، مرکز بهداشت، مرکز پستی، شرکت تعاونی روستایی و دهیاری وجود دارد. روستای حصار بعد از ییروزی انقلاب اسلامی از برق، آب، لوله کشی و تلفن برخوردار شده است. بیشتر مردم روستا به شهر‌های تربت حیدریه – مشهد – گرگان و تهران مهاجرت کرده اند. مردم روستا بیشتر به کشاورزی، دامپروری و قالیبافی مشغول  هستند.

روستی حصار در فاصله 6 کیلومتر در جنوب‌غربی مشهد قرار گرفته است و فاصله آن تا طرقبه 3 کیلومتر است و با دارا بودن 630 خانوار و جمعیت 23000 نفر یکی از پر جمعیت‌ ترین روستاهای طرقبه محسوب می شود. این روستا از توابع شهرستان تربت حیدریه است. این روستا حد واسط روستای رود معجن از توابع بخش بیگ و روستای نامق از توابع بخش ریوش شهرستان کاشمر است.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، نبودن محیط کار مناسب و درآمد پایین مردم این روستا باعث شد تا با مهاجرت های بی رویه جمعیت روستای حصار کاهش پیدا کند و افراد زیادی به دلیل ادامه درس، کار در ادارات دولتی و مشاغل آزاد از روستا به شهرهای اطراف بروند.

مرگ و میر افراد مسن و زاد و ولد کم و مهاجرت نسل جوان باعث شد تا جمعیت 5500 نفری سال 1357 به 2500 نفر و درسال 1367 به 1400نفر و در حال حاضر به 1200 نفر تبدیل شود.

من به عنوان یک مشهدی واقعا دوست دارم حداقل چند سالی در روستای حصار زندگی کنم تا معنای واقعی زندگی را بدور از کار و هرگونه آلودگی و دغدغه احساس کنم …

تاریخچه : دریاچه بزنگان در سال 1386 بر اساس مصوبه شماره 275 در تاریخ 19 فروردین ماه سال 1385 شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور به عنوان اثر طبیعی ملی مشخص شد. دریاچه بزنگان مربوط به دوران های دوم و سوم زمین شناسی می باشد و در اثر فعالیتهای تکنونیکی و عوامل کوهزایی شکل گرفته است. به لحاظ اهمیت اکولوژیکی، این دریاچه از اوایل دهه 1350 مورد توجه قرار گرفته است و حفاظت از این دریاچه در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی قرار گرفته است.

دریاچه ی بزنگان یا کل بی بی با وسعت 80 هکتار و عمق حداکثر 12 متر و حداقل 9 متر می باشد. این دریاچه در جنوب رشته کوههای هزار مسجد واقع شده است. آب دریاچه از چشمه های کوچک حاشیه و بارندگی های سالیانه تامین می شود.

در اطراف این دریاچه فضاهای طبیعی بسیار زیبا و مناسبی جهت اتراق ماهیگیران و مسافرانی که به این منطقه می آیند وجود دارد. هیچ رودخانه ای به این دریاچه منتهی نمی‌شود.

دریاچه بزنگان تنها دریاچه در استان خراسان رضوی می باشد که در 130 کیلومتری مشهد و 80 کیلومتری سرخس قرار دارد. دریاچه بزنگان مهمترین دریاچه استان خراسان رضوی به شمار می آید. پیشنهاد می کنم در صورت برنامه ریزی صحیح در تور مشهد از این دریاچه زیبا دیدن نمایید.

در فصول مختلف سال، محل تجمع پرندگان مهاجر و محل پرورش ماهی قزل آلا ( رنگین کمان) است.از ماهیهای دریاچه بزنگان می توان به قزل آلا و ماهی کپور اشاره نمود. دریاچه بزنگان تنها دریاچه طبیعی می باشد که در استان خراسان وجود دارد. تاکنون 33 گونه فیتوپلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان شناسایی شده است. گاهی مسابقات ماهیگیری با نظارت سازمان حفاظت از محیط زیست در این دریاچه برگزار می گردد.

دریاچه بزنگان بخاطر اینکه از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است همه ساله در فصلهای پاییز و زمستان و اوایل بهار زیستگاه مناسبی برای گذراندن زمستان پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی می باشد. سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ و بهره وری معقول از این پدیده طبیعی اقدام به ‌برنامه ریزی هایی کرده است و این مکان در آینده یکی از مراکز مهم علمی پژوهشی و تفریحی خواهد شد.

طعم آب این دریاچه کمی تلخ و شور است. ماهی بومی دریاچه از نوع شیرماهی است ولی بزنگان زیستگاه خوبی برای چند نوع ماهی کپور می باشد. این دریاچه به عنوان تنها اثر طبیعی ملی استان خراسان به شمار می آید. به دلیل کاهش و افت شدید آب این دریاچه در خطر نابودی قرار گرفته است و چنانچه کارشناسان حفاظت محیط زیست استان خراسان برای حل این مشکل اقدامی نکنند، این دریاچه خشک خواهد شد.