ارگ تبریز به عنوان یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور است و نماد شهر تبریز می باشد. در فضای این بنای تاریخی، مصلای بزرگ تبریز احداث گردیده و در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی واقع شده است.

در فضای تاریخی ارگ تبریز، یکی از مدارس تاریخی به نام مدرسه نجات وجود داشت و سالن تئاتری نیز در این محوطه قابل رویت بود که در سال 1360 هجری شمسی که عملیات تخریب ارگ تبریز و تبدیل به مسجد و مصلای بزرگ تبریز  آغاز شد، بخشی اعظمی از این محوطه با بولدوزر و مواد منفجره تخریب گشت.

در حال حاضر  قسمتی از دیوارهای عظیم و بلند شبستان جنوبی باقی مانده است که این خود روایتگر آبادی این منطقه در گذشته بوده است. مجموعه موجود در ارگ تبریز در سال 1310 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در بین سال های 718 تا 739 هجری قمری بنای اولیه ارگ تبریز به منظور ایجاد آرامگاهی در محوطه مسجد علیشاه تبریز صورت پذیرفت. این کار در موقع وزارت علیشاه انجام گرفت. سقف بنا به هنگام ساختن فرو ریخت و در همان زمان علیشاه فوت نمود و ساخت بنا در آن دوره ناتمام باقی ماند.

در زمان شروع جنگ های ایران و روسیه در تاریخ 1804 تا 1824 میلادی و جنگ ایران و انگلیس در سال 1857 میلادی ارگ تبریز بر طبق شرایط حاکم آن روزها به ارگ نظامی تبدیل شد. در زمان قاجار نیز در محوطه ارگ عمارت کلاه فرنگی ساخته شد. هم چنین در زمان های سلسله قاجاریه، این بنای تاریخی به عنوان محل انبار مهمات نظامی نیز به کار گرفته شد.

منبع : نشاط آوران