بنایی تاریخی از دوره تیموری که تا پیش از انقلاب اسلامی به مسجد شاه شهرت داشت و بعد به نام مسجد هفتاد و دو تن خوانده شد، اصالتا مقبره یکی از امرای شاهرخ تیموری به نام امیر شاه ملک است. مسجد هفتاد و دو تن مشهد در محل چهار سوق و تلاقی دو بازار بزرگ و فرش فروش ها در کنار میدانی قدیمی به نام سرسنگ احداث شده و پس از توسعه حریم حرم در مجاورت ضلع جنوب غربی حرم قرار گرفته است.
اصل آرامگاه امیر شاه ملک بین سالهای 809 تا 829 هجری قمری احداث شده اما تکمیل و تزیین آن تا سال 855 هجری قمری طول کشیده است. این بنا که در زمان شاه سلطان حسین صفوی در سال 1119 هجری قمری و هم نادرشاه در سال 1155 هجری قمری مرمت گردیده، دارای گنبد فیروزه ای رنگ و دو گلدسته زیباست. آرامگاه امیر شاه ملک هرچند به عنوان زیارتگاه شناخته نمی شود اما کاربرد فرهنگی- توریستی دارد.
مسجد هفتاد و دو تن شامل یک سرداب برای دفن جسد، قبه ای 5*5 متری، گنبدی دو پوششه به ارتفاع 17.4متر، ایوانی در جانب شمال به ارتفاع 9.4 متر، فضاهایی جانبی و دو گلدسته در طرفین ایوان می باشد. دورادور ایوان کتیبه ای وجود داشته که تنها قسمت پایانی آن بر روی پایه سمت چپ باقی مانده است.
این بنا که باید عنوان مسجد شاه را از نام شاه ملک یا بنای مجاور خود به نام حمام شاه(رضوی بعدی) گرفته باشد، نمی توانسته است مسجد باشد چون قبله آن با قبله مشهد انطباق ندارد و در سرداب آن هم چند جسد دفن شده است.
امیر غیاث الدین شاه ملک برلاس یکی از امرای معتبر تیمور و فرزند وی شاهرخ بوده است. در سال 809 هجری قمری که شاهرخ حکومت ولایت خراسان را با مرکزیت توس و مشهد به فرزند جوان خویش الغ بیک بخشید شاه ملک را هم به امیر الامرایی وی منصوب کرد. وی تا سال 811 هجری قمری که مامور فتح و تصرف ماوراء النهر گردید در خراسان مستقر بود. در سال 812 هجری قمری که حکومت ماوراءالنهر به الغ بیک داده شد امیر شاه ملک هم همراه او گردید. این دو به ظاهر تا سال 817 هجری قمری حکومت خراسان را هم داشتند، اما از آن زمان به بعد فرزند دیگر شاهرخ یعنی بایسنغر میرزا والی خراسان (با مرکزیت توس) شد. بنابراین امیر شاه ملک در سال های 809 تا 817 هجری قمری حاکم اصلی خراسان یا دست کم بزرگترین امیر این خطه بوده است. وی تا سال 829 هجری قمری قدرتمندانه در ماوراءالنهر و خوارزم به حکومت و دستیاری الغ بیک مشغول بود، تا این که در سال مزبور در خوارزم در گذشت و جسدش به مشهد حمل و در بنایی که خود وی برای این منظور ساخته بود مدفون گردید.
