این کتیبه سنگی به خط کوفی و زبان فارسی و در سال 513 هجری قمری نوشته شده و بر روی قطعه سنگی به ارتفاع سه و نیم متر قرار گرفته است. این قطعه سنگ به شکل مکعب مستطیل تراش خورده و گوشه های این قطعه سنگ همسو با جهات فرعی است و به همین خاطر از هر جهت قابل مشاهده است.
متن سنگ نبشته خرم آباد یک نوشتار چهار صفحه ای است که از پهنه جنوب شرقی آغاز شده و به پهنه شمال شرقی تمام می گردد. متن کتیبه با جمله بسم الله شروع شده و متون احکامی توسط امیران و حاکمان سلجوقی در آن نوشته شده است. احکامی از قبیل مانع شدن مردم از پوشیدن لباس های ابریشمی و اجازه علف چرانی به دامداران در آن آورده شده است. احداث سنگ نبشته خرم آباد را به یکی از امیران سلجوقی بنام ابوسعید برسق کبیر منسوب کرده اند.
هدف و ایجاد این سنگ نبشته در آن زمان این بوده که مردم از طریق آن بتوانند از موضوع و احکام حکومت خبردار شوند و آیندگان نیز از احکام آن دوره با اطلاع شوند.
در حقیقت موقعیت قرار گیری کتیبه سنگی در آن زمان با هوشمندی صورت گرفته بطوری که یک نقطه ارتباطی و مواصلاتی محسوب می شده است. به عنوان مثال هرکس که از منطقه فلات ایران به عراق سفر می کرد، می بایست از این تنگه عبور می کرد. هم چنین قلعه فلک الافلاک خرم آباد که در زمان ساسانیان ساخته شده در فاصله کمتر از 1000 متر از این کتیبه قرار گرفته که موید مطلب بیان شده است.
نام دیگر این یادمان فرنگی در گذشته برد نوشته بوده است. سنگ نبشته خرم آباد به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع : نشاط آوران
آبشار گریت خرم آباد یکی از جاذبه های طبیعی ،گردشگری و دیدنی استان لرستان محسوب می شود. این آبشار در روستایی به نام ترس، گریت و یا سرکانه عباس آباد که در دره ای خوش آب و هوا و پوشیده از درختان انبوه بلوط قرار دارد. در گویش محلی این آبشار به “تاف هفت چشمه” مشهور است.
در این منطقه درختان انبوه بلوط، زالزالک و مو مشاهده می شود. آبشار گریت خرم آباد دارای ارتفاع 15 متر و عرض تاج 17 متر می باشد. منطقه گریت خرم آباد دارای زمستانی سرد و تابستانی خنک و بسیار سرسبز می باشد. مالکیت زمین های منطقه گریت در اختیار منابع طبیعی و بخشی از آن نیز در اختیار روستاییان ساکن منطقه است. جمعیت ساکنین روستای گریت بالغ بر 1200 نفر است.
آبشارهای منطقه گریت به دلیل ناهمواری هایی که در مسیر رودخانه ترس گریت به طرف رودخانه سزار بود، ایجاد شده اند. در اواخر بهار و اوایل تابستان در پیرامون آبشار و دامنه ارتفاعات منطقه گریت، گل های زیبا و انبوه درختان سرسبز بلوط زیبایی منحصر بفرد و چشم انداز دلفریبی را در مقابل چشم بینندگان قرار می دهند. این منطقه بدلیل وجود پوشش گیاهی بر روی کوهپایه ها برای کوهپیمایی بسیار جالب و لذت بخش است.
گردشگران می توانند برای رسیدن به آبشار گریت، از ماشین استفاده نمایند اما هیچ گونه خدمات دیگر در محل موجود نیست و روستاییان فقط در فصولی که تردد گردشگران زیاد است اقدام به فروش تنقلات می کنند. فاصله این آبشار تا روستای گریت حدود یک ساعت پیاده روی دارد و فاصله مکانی آبشار گریت از خرم آباد 50 کیلومتر و از ایستگاه راه آهن سپید دشت 30 کیلومتر است.
منبع : نشاط آوران
دریاچه کیو خرم آباد، به عنوان یکی از مراکز جذب توریست شهر خرم آباد مطرح می باشد. این دریاچه در کنار پارکی به همین نام واقع شده است. دریاچه کیو دارای مساحت هفت هکتار و عمقی در حدود بین سه تا هفت متر می باشد.
دریاچه از ارزش های توریستی درون شهری برخوردار بوده و برای جانوران آبزی و پرندگان بومی و مهاجر زیستگاهی مناسب به شمار می رود. معنای کیو به زبان لری، رنگ کبود و آبی است. رنگ آبی و نیلی دریاچه کیو به خاطر آب زلال و عمیقش می باشد.
تأمین آب دریاچه کیو خرم آباد از چشمه های اطراف صورت می پذیرد. امکانات تفریحی، شهر بازی و چشم انداز زیبا در اطراف دریاچه به چشم می خورد.
کیو دریاچه فصلی به شمار رفته و به خاطر خشکسالی هایی که در سال های اخیر در این استان صورت گرفته آب این دریاچه کم شده و تا حدودی از زیبایی آبی رنگش کاسته شده است. دریاچه کیو درپاییز سال 1389 هجری شمسی به طور کامل خشک شد و در دی ماه لایروبی آن شروع گشت. ماهی های دریاچه هم توسط عده ای از مردم محلی گرفته شدند.
دریاچه کیو خرم آباد ظرفیت لازم در قالب پایگاه ورزش های سه گانه از جمله شنا، دو و دوچرخه سواری را دارد. در سال های اخیر از طرف مسئولین اقداماتی برای حفاظت از منابع تأمین کننده آب دریاچه، چراغ گذاری پیرامون دریاچه، ترمیم نرده های اطراف دریاچه، ایجاد فواره و آب نما صورت گرفته است.
شهرداری خرم آباد برای دائمی کردن آب دریاچه کیو، از آب سرچشمه دائمی گلستان که در زیر قلعه فلک الافلاک است، استفاده نموده است. در سال 1393 هجری شمسی، مردم شهر خرم آباد نیز با تشکیل یک زنجیره انسانی در پیرامون سرآب دریاچه کیو خواستار مصرف بهینه منابع آب در ایران شدند.
منبع : نشاط آوران
گردشگران برای رسیدن به آبشار نوژیان خرم آباد مسیری پر پیچ و خم و طولانی را باید بپیمایند اما طی کردن مسیر ارزش دیدن این آبشار زیبا را دارد. ارتفاع آبشار نوژیان 95 متر است که آب آن از چشمه های بالا دست تأمین می گردد. در فصل بهار آبشار پر آب بوده و هر چه به فصل تابستان نزدیک می شویم آب آبشار نوژیان کم شده و از زیبایی اش کاسته می شود.
رودخانه ای در سمت راست آبشار قرار گرفته که آب آن از چشمه های پیرامون آبشار تأمین می گردد. آبی که از آبشار نوژیان سرازیر می شود رودخانه کوچکی را متشکل داده که پس از عبور از نواحی مختلف به رودخانه سزار می ریزد. رودخانه دارای آب خنکی می باشد به همین خاطر محلی مناسب برای پروش ماهی قزل آلا است. بدین جهت در پایین دست آبشار نوژیان حوضچه های پرورش ماهی استقرار کرده اند.
هنگامی که از مسیر پلیس راه خرم آباد و بروجرد به قصد دیدن این آبشار زیبا می روید، طبیعت جنگلی سرشار از درختان بلوط را نظاره گر می شوید. هم چنین در مسیر آبشار نوژیان مراقب پیچ های تند جاده باشید که فاقد علائم راهنمایی و رانندگی هشدار دهنده و گارد ریل است. اما زیبایی این مسیر را نیز از دست ندهید. هم چنین اگر وقت کافی ندارید در وسط راه توقف نمایید و از زیبایی کوه های زاگرس لذت برید.
مردم منطقه اکثرا انسان هایی محترم و قابل اعتماد هستند به همین خاطر مواردی از عدم امنیت گزارش نشده است. سخنی که باید به آن متذکر شوید این است که حرکت شبانه در مسیر کوهستانی می تواند خطرات جاده ای برای شما در پی داشته باشد. بهترین زمان برای دیدن این منطقه زیبا از لحاظ زیبایی طبیعت، آبشار و درجه حرارت اواخر اردیبهشت ماه و خرداد است.
منبع : نشاط آوران
نام های دیگر این بنای تاریخی مستحکم قلعه دوازده برجی، شاپور خواست، قلعه خرم آباد و کاخ اتابکان می باشد. در زمان ساسانیان و در حدود منطقه کنونی خرم آباد شهری با نام شاپور خواست ساخته شد که سالیان بعد در محل فعلی شهر خرم آباد بنا گشت.
انتظار می رود که قلعه فلک الافلاک همان دژ ساسانیان است که در آن زمان کاربردی حکومتی و نظامی داشته است. به طور حتم نام فلک الافلاک در زمان قاجاریه به آن اطلاق شده است. از ویژگی های اصلی بنا می توان به ساخت آن بر بالای صخره سنگ، مشرف بر دره تاریخی خرم آباد و جاری شدن چشمه پر آب گلستان از دامنه شمالی تپه ذکر نمود.
قلعه فلک الافلاک خرم آباد به غارهای تاریخی دره خرم آباد نزدیک بوده و پیوستگی تاریخی با آثار شهر خرم آباد نظیر سنگ نبشته، آسیاب گبری، مناره آجری، پل شاپوری و گرداب سنگی دارد. معنای لغوی فلک الافلاک سپهر سپهران است. قلعه فلک الافلاک دارای وسعت 5300 متر مربع، هشت برج، دو صحن و سیصد جان پناه است. مصالحی که در آن بکار گرفته شده آجر، خشت و ملات گچ و آهک می باشد.
ورودی قلعه خرم آباد در سمت شمال و در بدنه برج جنوب غربی به ارتفاع سه متر قرار گرفته که بعد از عبور از راهرویی به حیاط اول وارد می شویم. پلان قلعه فلک الافلاک به شکل هشت ضلعی نامنظم می باشد. چاه آبی در پشت طاق نمای بلند حیاط اول مشاهده می شود که در گذشته آب مورد نیاز ساکنان دژ را از این چاه تأمین می کردند.
در نزدیکی چاه قلعه، حمام قلعه قرار داشت که اکنون از آن تنبوشه های سفالی، نقش های آهک بری و کانال های زیر زمینی قابل رویت است. معماری کنونی قلعه فلک الافلاک خرم آباد بیانگر الحاقاتی است که در زمان های گوناگون به آن اضافه گردیده شده است.
منبع : نشاط آوران
