تاریخچه : هفت حوض مشهد یکی از جاذبه‌های گردشگری جنوب شرقی مشهد در استان خراسان رضوی است.

هفت حوض منطقه ای است صخره مانند با سنگ های صاف و صیقلی، هفت حوضچه طبیعی زیبا و بعد از عبور از آن طبیعتی زیبا وجود دارد. بعضی از هفت حوضچه ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند، به اندازه یک استخر کوچک هستند. آب از حوضچه اول به حوضچه بعدی و بعدی می ریزد تا به حوضچه آخر برسد. این پدیده طبیعی حوض ها یا «دولین های» متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق از در ارتفاعات رو به جنوب بینالود شگل گرفته است.

تصور این که هزاران سال است آب در این حوضچه ها جریان دارد، هر بیننده ای را مجذوب خود می کند، به دلیل جریان داشتن آب در طول سالیان دراز و ریزش آن از حوضچه ای به حوضچه دیگر و البته جنس سنگ های آن، به مرور زمان، حوضچه های طبیعی بسیار زیبایی در دل سنگ ها به وجود آمده است . برای رسیدن به زیباترین پدیده و جاذبه طبیعی شهر مشهد، باید به دل کوه های خلج در اطراف مشهد سفر کنید.

بعد از عبور از هفت حوض اصلی که در امتداد هم قرار گرفته اند، به تک حوض های بزرگ می رسید. بکر بودن این منطقه، پرتردد و پر بازدید نبودن و سکوت عجیبی که در آن حکمفرما است آرامش عجیبی به شما هدیه می کند.

هفت حوض نام یکی از بکرترین، زیباترین و منحصربه فرد ترین پدیده های طبیعی ایران است. البته گوگل هم تقریبا مثل تهرانی ها فکر می کند ، بعد از جست و جوی نام این منطقه ، اطلاعات چندانی در مورد این منطقه که می تواند توریست های بسیاری را به خود جذب کند، پیدا نمی کنید . دلیل نامگذاری هفت حوض وجود هفت حوض متصل به هم این اثر طبیعی زیبا است.

 این منطقه ، حدود 7 کیلومتر از مشهد فاصله دارد . بعد از وارد شدن به شهرک سیدی و جاده خلج ، بعد از طی کردن حدود 3 کیلومتر از جاده ، به دوراهی می رسید . باید جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه بدهید تا به میدان مانندی برسید. بعضی از 7 حوضچه ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند ، به اندازه یک استخر کوچک هستند ، آب از حوضچه اول به بعدی و بعدی می ریزد تا به حوضچه آخر برسد. این پدیده طبیعی ، حوض ها یا دولین های متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق از در ارتفاعات رو به جنوب بینالود شکل گرفته است .

خواجه اباصلت هروی از دانشمندان و محدثین مشهور زمان خود بوده است و هنگامی که از راه نیشابور به مرو نزد مأمون می رفتند از آنجایی که به حضرت امام رضا (ع) خیلی نزدیک بودند ایشان را تا مقصد همراهی کردند و افتخار خدمتگذاری ایشان را داشته اند.

خواجه اباصلت‏ یکی از اصحاب خاص علی بن موسی الرضا(ع) و خادم و محرم‏ اسرار آن حضرت بود. جد اعلای عبدالسلام در هرات زندگی می‏ کرد. وی در یکی از جنگها اسیر و به حجاز برده شد و برده عبدالرحمان بن جندب گردید. پدران وی در مدینه زندگی می‏ کردند و او در مدینه منوره متولد گردید و در آنجا رشد نمود. وی برای به دست آوردن احادیث و سخنان گهربار اهل‏ البیت پیامبر(ص) مسافرتهای زیادی نمود. مدتی در بغداد و حجاز و کوفه و یمن و نیشابور و دیگر شهرهای‏ خراسان به سر برد. خواجه اباصلت در علم حدیث مقامی بلند و ارجمند پیدا کرد.

این آرامگاه در 10 کیلومتری جنوب شرقی مشهد قرار دارد و عده ای برای نزدیکی به ایشان همان طور که از سالها قبل رسم بوده است وصیت می کردند در اطراف آرامگاه خواجه دفن شوند. یکی از سنگ قبر‌ها در آرامگاه خواجه اباصلت متعلق به درویش علی متوفی مربوط به سال 726 هجری قمری است. خواجه اباصلت فرزند صالح یا سلیمان هروی است. تاریخ اسلام ایشان را گاهی غلام، برده، محدث، متکلم و راوی بسیار مشهور و دانشمند می‌نامد و در برخی از متون ایشان را از ثروتمندانی که علما را می‌نواخته است معرفی کرده‌اند.

ولی بیشتر تنها ایشان را خادم و محرم امام رضا (ع) می‌دانند که در لحظه مرگ امام حاضر بوده و امام رضا (ع) هنگامی که آثار زهر انگوری را که در مجلس مأمون خورده بود، حس می‌کند به خواجه ابا صلت دستور می‌دهد، فرشهای اتاق را جمع کند و در‌ها را ببندد تا همچون غریبی بی کس در اتاق برهنه بر خاک به شهادت برسد.

از مجموعه گفته‌های تاریخ نویسان درباره خواجه اباصلت چنین بر می‌آید که وی با آنکه دانشمند و غنی بوده است آنقدر به امام رضا (ع) نزدیک بوده که گاهی سمت خدمتکاری وی را بر عهده می گرفته است. همین خصوصیت موجب محبوبیت خاص ایشان در نظر شیعیان شده است. زائرین قبل از آنکه به شهر بیایند و به خدمت امام رضا (ع) برسند، بر سر مزار ایشان مدتی توقف می‌کنند و به این بنده صالح و پرهیزکار خدا درود می‌فرستند. خواجه اباصلت در سال 236 هجری قمری یعنی سی و چهار سال پس از امام رضا (ع) رحلت کرد.

عبدالاسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره مشهور به خواجه اباصلت هروی است. ولادت ایشان حدود سال 160 هجری قمری یا نیمه دوم سده دوم هجری قمری در مدینه بوده و چون اجدادش از هرات بوده اند با اصالت هروی معروف گردیده است. وی پس از ورود امام رضا (ع) به خراسان به این منطقه آمد و در سفر و حضر ملازم و همراه حضرت علی بن موسی الرضا (ع) و راوی صریح چگونگی شهادت آن حضرت به دست ماموران عباسی بود. خواجه اباصلت در آخر شوال سال 236 هجری قمری در زمان حکومت طاهر بن عبدالله در خراسان وفات یافت. در حدود سال های 1310 و 1352 هجری شمسی مرمت ها و الحاقی بنا صورت گرفت و در سال های اخیر بنای آرامگاه با زیر بنای 920 متر مربع با شیوه جدید بازسازی شده است و نمای ضریح به نام امام رضا (ع) به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده است و پیرامون آن خدمات رفاهی، رستوران، چایخانه، بخش اداری تجاری و پارکینگ برای زائرین فراهم کرده اند.

خواجه اباصلت هروی از دانشمندان و محدثین مشهور زمان خود بوده است و هنگامی که از راه نیشابور به مرو نزد مأمون می رفتند از آنجایی که به حضرت امام رضا (ع) خیلی نزدیک بودند ایشان را تا مقصد همراهی کردند و افتخار خدمتگذاری ایشان را داشته اند.

خواجه اباصلت‏ یکی از اصحاب خاص علی بن موسی الرضا(ع) و خادم و محرم‏ اسرار آن حضرت بود. جد اعلای عبدالسلام در هرات زندگی می‏ کرد. وی در یکی از جنگها اسیر و به حجاز برده شد و برده عبدالرحمان بن جندب گردید. پدران وی در مدینه زندگی می‏ کردند و او در مدینه منوره متولد گردید و در آنجا رشد نمود. وی برای به دست آوردن احادیث و سخنان گهربار اهل‏ البیت پیامبر(ص) مسافرتهای زیادی نمود. مدتی در بغداد و حجاز و کوفه و یمن و نیشابور و دیگر شهرهای‏ خراسان به سر برد. خواجه اباصلت در علم حدیث مقامی بلند و ارجمند پیدا کرد.

این آرامگاه در 10 کیلومتری جنوب شرقی مشهد قرار دارد و عده ای برای نزدیکی به ایشان همان طور که از سالها قبل رسم بوده است وصیت می کردند در اطراف آرامگاه خواجه دفن شوند. یکی از سنگ قبر‌ها در آرامگاه خواجه اباصلت متعلق به درویش علی متوفی مربوط به سال 726 هجری قمری است. خواجه اباصلت فرزند صالح یا سلیمان هروی است. تاریخ اسلام ایشان را گاهی غلام، برده، محدث، متکلم و راوی بسیار مشهور و دانشمند می‌نامد و در برخی از متون ایشان را از ثروتمندانی که علما را می‌نواخته است معرفی کرده‌اند.

ولی بیشتر تنها ایشان را خادم و محرم امام رضا (ع) می‌دانند که در لحظه مرگ امام حاضر بوده و امام رضا (ع) هنگامی که آثار زهر انگوری را که در مجلس مأمون خورده بود، حس می‌کند به خواجه ابا صلت دستور می‌دهد، فرشهای اتاق را جمع کند و در‌ها را ببندد تا همچون غریبی بی کس در اتاق برهنه بر خاک به شهادت برسد.

از مجموعه گفته‌های تاریخ نویسان درباره خواجه اباصلت چنین بر می‌آید که وی با آنکه دانشمند و غنی بوده است آنقدر به امام رضا (ع) نزدیک بوده که گاهی سمت خدمتکاری وی را بر عهده می گرفته است. همین خصوصیت موجب محبوبیت خاص ایشان در نظر شیعیان شده است. زائرین قبل از آنکه به شهر بیایند و به خدمت امام رضا (ع) برسند، بر سر مزار ایشان مدتی توقف می‌کنند و به این بنده صالح و پرهیزکار خدا درود می‌فرستند. خواجه اباصلت در سال 236 هجری قمری یعنی سی و چهار سال پس از امام رضا (ع) رحلت کرد.

عبدالاسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره مشهور به خواجه اباصلت هروی است. ولادت ایشان حدود سال 160 هجری قمری یا نیمه دوم سده دوم هجری قمری در مدینه بوده و چون اجدادش از هرات بوده اند با اصالت هروی معروف گردیده است. وی پس از ورود امام رضا (ع) به خراسان به این منطقه آمد و در سفر و حضر ملازم و همراه حضرت علی بن موسی الرضا (ع) و راوی صریح چگونگی شهادت آن حضرت به دست ماموران عباسی بود. خواجه اباصلت در آخر شوال سال 236 هجری قمری در زمان حکومت طاهر بن عبدالله در خراسان وفات یافت. در حدود سال های 1310 و 1352 هجری شمسی مرمت ها و الحاقی بنا صورت گرفت و در سال های اخیر بنای آرامگاه با زیر بنای 920 متر مربع با شیوه جدید بازسازی شده است و نمای ضریح به نام امام رضا (ع) به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده است و پیرامون آن خدمات رفاهی، رستوران، چایخانه، بخش اداری تجاری و پارکینگ برای زائرین فراهم کرده اند.

تاریخچه : قره سو نامی ترکی است و معنی آن آب سیاه است. آبشار قره‌سو در جنوب غربی شهرستان کلات نادری در روستایی بنام قره سو قرار دارد. ارتفاع آن حدود 1250 متر از سطح دریا درقسمت غرب شهر کلات و درحدود 160 کیلومتری شمال مشهد واقع شده است. جاده آن پیش از تونل ورودی شهر از ابتدای جاده کلات – درگز جدا می شود و بعد از 5 کیلومتر درجهت جنوب غرب به روستای قره سو می رسد.

طبیعت زیبا و آب و هوای ییلاقی، آبشارهای بلند با دره‌های تنگ، وجود هشت آبشار و چشمه‌های خنک و نردبان‌های فلزی تعبیه شده برای رفتن به بالای آبشار، از مواردی هستند که مسافران را به طرف خود جلب می‌کنند.

ابتدای دره با یال های چین دار و با عرض کمتر از چند متر و تماما سنگریزه ای (صخره ای) و در اطراف آن لایه های سنگی عمودی به قطر کم و به شکل دیوار دیده می شود. آبشار قره سو چند آبشار کوتاه و بلند دارد که حداکثر ارتفاع آن هشت متر است.

این آبشارها نردبان دارند و می توان به آسانی از آنها عبور کرد. پس از چند کیلومتر راهپیمایی ، جنگل ارس که درختچه های بسیاری دارد دیده می شود.

در سمت چپ دره ای فرعی و کوچک وجود دارد. در ابتدای مسیر به خرابه های نانوا خانه نادرشاه می رسیم. در زمان نادر زنانی در اینجا نان می‌پختند و به صورت زنجیره انسانی دست به دست نان‌های داغ را تا عمارت خورشید حمل می‌کردند تا به دست شاهنشاه برسانند. آبشار قره سو از سطح دریا حدود 1190 متر می‌باشد. آبشارهای این منطقه به مصرف باغات و آب شرب اهالی در پایین دست می‌رسد. دره‌های تنگ و پیچ در پیچ با دیواره‌هایی 90 درجه و سر به فلک کشیده این مکان را زیباتر نموده است.

برای بالا رفتن از آبشار، نردبان‌های فلزی گذاشته شده است. هنگام بالا رفتن از آبشار، با توجه به فصل و میزان آب، گاهی نردبان درون آبشار قرار می‌گیرد (فصل بهار)، اما در مواقعی که آب کمتر می‌شود (فصل تابستان)، فقط سبب خیس شدن افراد می‌شود. دو مسیر برای رسیدن به آبشار وجود دارد. مسیر اول از شهر مشهد از طریق میدان امام حسین (ع) به سمت شهر کلات نادری که 145 کیلومتر است و 5 کیلومتر بعد از شهر کلات در حاشیه سمت چپ جاده، روستای قره‌سو واقع است.

مسیر دوم از طریق قوچان و درگز به کلات نادری به این صورت که از شهر قوچان مسیر 110 کیلومتری به شهر درگز و از آنجا مسیر 80 کیلومتری به سمت کلات طی شود ولی این مسیر بسیار پر پیچ و خم و دارای گردنه و سربالایی و سرازیری است. از این مسیر 5 کیلومتر مانده به شهر کلات، روستای قره‌سو قرار دارد.

برای رسیدن به قره سو قبل از تونل ورودی کلات باید توقف کنیم و حدود یک کیلومتر در جاده درگز برویم تا در سمت چپ جاده ، جاده ای 4 کیلومتری به سمت قره سو نمایان شود . بعد از طی مساحت 4 کیلومتری به روستای قره سو می رسیم و با حدود 20 دقیقه پیاده روی در امتداد رودخانه به اول مسیر آبشارها می رسیم. این مکان به دلیل زیبایی که دارد مسافران زیادی را مجذوب می کند و اکثر کسانیکه در تور مشهد شرکت می کنند از این مکان بازدید می نمایند.

تاریخچه : این رواق در شمال شرقی آستان قدس و در شرق رواق توحید خانه واقع شده و به صورت یک کثیر الاضلاع است. این بنا از نظر قدمت و هم به لحاظ طرح و ترکیب، از ویژگی ممتازی برخوردار بوده و از جالب‌ترین و با شکوه‌ترین رواق‌‌های آستان قدس رضوی می باشد.

گنبد الله وردیخان توسط الله وردیخان که از سرداران زمان شاه عباس بوده ساخته شده است. این بنا بصورت هشت ضلعی و هشت صفه است. بنای فوق از حیث کاشیکاری فوق العاده نفیس و ممتاز است و یکی از زیباترین شاهکارهای هنری آستان قدس رضوی می باشد.

سقف خارجی این بنا از نظر استحکام و محافظت با خشت های مسی پوشانده شده است. الله وردیخان در سال 1021 هـ.ق در شیراز فوت کرد و جنازه او را به مشهد منتقل کردند و در زیر صفه جنوبی همین گنبد که خودش ساخته بود دفن کردند. مقبره الله وردیخان در توحید خانه حرم مطهر که در شمال حرم بین رواق پشت سر و صحن عتیق می باشد قرار دارد.

ساختمان رواق گنبد الله وردیخان به لحاظ معماری و ظرافت در کاشی‌کاری و مقرنس‌ سازی، از شاهکارهای مسلم به شمار می‌آید. مساحت رواق با محاسبه فضاهای جانبی، حدود 171 متر مربع است. در تمام جای این بنای معنوی، کتیبه‌‌های فراوانی از آیات و احادیث به چشم می‌خورد. دور تا دور این رواق، تاریخ ولادت و شهادت امامان معصوم (ع) به همراه بعضی از احادیث معتبر مکتوب شده است. بانی رواق، الله وردیخان، یکی از مردان خوش‌نام عصر صفویه است. مدفن الله وردیخان در وسط یکی از صفه‌‌های جنوبی رواق است. بنای رواق در سال 1013 هـ.ق آغاز و در سال 1021 به پایان رسید.