آنچه درباره شاندیز مشهد می توان بیان نمود که دره های مصفا و رودخانه های پرآبی که از دامنه کوه های بینالود سرچشمه می گیرند مناظر طبیعی را خلق کرده اند. در ناحیه دره شاندیز گردشگران بسیاری برای تماشای درختان سر به فلک کشیده و گل های وحشی که در این دره رویش کرده، وارد می شوند و از این طبیعت زیبا دیدن می نمایند. از جمله رودهای این منطقه می توان به مغان، دهبار، جاغرق، زشک، کنگ، مج و مایان اشاره نمود.

ارتفاع شاندیز مشهد از سطح دریا، 1400 متر می باشد. شاندیز مشهد از آب و هوای معتدل برخوردار است. باغ های این منطقه دارای میوه های متنوع و از مهم ترین محصول باغات آن می توان به گیلاس اشاره کرد. شاندیز مشهد جنبه مسکونی نیز دارد. شیشلیک شاندیز، غذای اصلی رستوران های شاندیز محسوب شده و شیشلیک شاندیز مشهد از شهرت جهانی نیز برخوردار است. گردشگرانی که از شاندیز دیدن می نمایند با خود محصولات پوستی را به یادگار می برند.

در شاندیز مشهد مراکز تفریحی و دیدنی وجود دارد که از آن جمله می توان به پارک جنگلی شاندیز و رصدخانه نجوم رضوی شاندیز اشاره نمود. درخت چنار کهن شاندیز مشهد که قدمتی بیش از هزار سال دارد و بقایای قلعه شاهاندژ شاندیز از آثار تاریخی این منطقه است. یکی از مهم ترین حوادث دوره قاجاریه در این منطقه، به توپ بستن قلعه تاریخی شاهاندژ توسط حاکم خراسان است.

در شهر گردشگری شاندیز، پارک جنگلی شاندیز در یک منطقه ییلاقی واقع شده که توجه گردشگران را به سمت خود جذب کرده است. این منطقه ییلاقی دارای مناظر طبیعی زیبا و فضاهای سبز بی نظیر می باشد. گردشگران در کنار رودخانه ای که در پارک وجود دارد اوقات خوش و آرامی را سپری می کنند و نهایت لذت را از این طبیعت زیبا می برند. در حدود سه کیلومتری پارک جنگلی شاندیز، پدیده شاندیز مشهد واقع شده است.

پدیده شاندیز یکی از بزرگ ترین مراکز خرید و تفریحی است و جزء متنوع ترین مجموعه های خاورمیانه  محسوب می شود. در این مجموعه، رستوران و بازی اسکی روی یخ برای گردشگران فراهم شده است. پدیده شاندیز مشهد هم اکنون در حال احداث است.

منبع : نشاط آوران

دریاچه چشمه سبز مشهد در حدود 20 کیلومتری روستای گلمکان و غرب شهر مشهد است. منطقه گلمکان دارای آب و هوای سرد و کوهستانی است، به همین دلیل باعث رویش گیاهانی مثل: بادام کوهی، زیره، خارشتر ، کاسنی و بابونه می باشد. هم چنین در این منطقه گردشگری مشهد جانورانی همچون آهو، گراز، بزکوهی، عقاب و کبک دیده می شود. باید برای رسیدن به چشمه سبز از  روستای گلمکان، یک مسیر کوهستانی ناهموار را طی نمود.

دریاچه طبیعی چشمه سبز مشهد در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا است و مساحت این دریاچه، 15 هکتار است و برای آبیاری باغات و اراضی کشاورزی از آب آن استفاده می شود.

برای کسانی که علاقه مند و دوستدار ورزش ماهیگیری هستند، دریاچه چشمه سبز مکان مناسبی برای ماهیگیران بوده و در آن ماهی های کوچک و بزرگی دیده می شود.

چشمه سبز از زمان های گذشته معروفیت و ارزش زیادی داشته و آب آن برای زردتشتیان از قداست خاصی برخوردار بوده است. یکی از پادشاهان ساسانی بنام یزگرد اول مسافت طولانی را برای شفا گرفتن از آب چشمه سبز با خدم و حشم خود طی می کرد و در کنار این چشمه اقامت می کرد.

به دلیل تلفظ رایج مردم منطقه به جای تلفظ سبز، سوز تلفظ می شده و به چشمه سوز هم معروف است. این چشمه در شاهنامه به چشمه سو نام برده شده و هم چنین در کتاب قدیمی نزهه القلوب نوشته حمدالله مستوفی، نام چشمه سبز ذکر شده است. به روایت فردوسی در سال 967، آب چشمه سرریز می شود و سیل مهیبی ایجاد می شود و مردم منطقه از این سیل به طلای بسیار نائل می شوند و با کالاهای هندی معاوضه می کردند.

چشمه اشتها از جمله چشمه های متعدد و معروف منطقه بینالود است . چشمه سبز به دلیل آب وهوای مطلوب دارای اهمیت بوده و در قدیم به خاطر آب فراوان و طول و عرض زیاد بحث برانگیز و مطرح شده بود.

آغوش دریاچه چشمه سبز گلمکان به روی گردشگران و توریست ها باز بوده و هر ساله بسیاری به دامن این منطقه بکر مسافرت می نمایند.

منبع : نشاط آوران

محمد تقی خان پسیان جوان پر شور میهن پرست ایرانی بود. محمد تقی معروف به کلنل پسیان و در سال 1309 هجری شمسی در شهر تبریز متولد شد.

رستم بیگ از جد خاندان پسیان بعد از جدا شدن شهرهای قفقاز از کشور ایران توسط عهد نامه ترکمنچای، به دلیل طاقت نیاوردن در زیر سلطه بیگانگان روس به شهر تبریز مهاجرت نمود. رستم بیگ و پدر محمد تقی خان پسیان روابط نزدیکی با مقامات تبریز به خصوص با میرزا تقی خان امیر کبیر داشتند.

فرزندان رستم بیگ دارای مقام های نظامی بودند و تعدادی از آن ها در جنگ با انگلیس که در شهر انگلیس اتفاق افتاد، کشته شدند. کلنل پسیان به تحصیل علوم و زبان های خارجی در مدرسه لقمانیه پرداخت و محمد تقی در سال 1324 هجری شمسی به تهران سفر کرد و در سن پانزده سالگی به مدرسه نظام تهران وارد شد. با اتمام دوره در مدرسه نظام به درجه سرگردی تغییر رتبه داد و به دلیل موفقیتش در مأموریت همدان مدال طلای نظامی را از وزارت جنگ گرفت. در مدرسه نظام به مدت 5 سال به درجه سلطانی رسید.

ایشان روس ها را در جنگی بنام مصلی شکست داد و شهرتش در تمام مرزهای ایران به گوش مردمان رسید. سرهنگ محمد تقی خان پسیان در سال 1335 هجری شمسی به کشور آلمان رهسپار شد. در سال 1338 هجری شمسی به سمت فرماندهی ژاندارمری خراسان در زمان دولت مشیرالدوله منسوب گردید. آزادی خواهان خراسان در سال 1339 هجری شمسی به رهبری شخصی به نام کلنل برای کسب استقلال ایران قیام کردند.

این قیام از طریق روسای عشایر و با تحریک کردن شخص قوام السلطنه  و توسط سپاهیان دولتی ایران مورد حمله واقع شد. محمد تقی کلنل پسیان در زمان برخورد با  اکراد بجنورد در منطقه جعفر آباد قوچان با نیرنگ به قتل رسید.

در مجاورت آرامگاه نادر شاه و در قسمت شمالی باغ، آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان دیده می شود. لوح سنگی بر روی آب نصب گردیده است.

سنگ قبر ایشان توسط هوشنگ سیحون طراحی شده است. در سال 1340 هجری عارف قزوینی شاعر بلندآوازه ایرانی برای تشییع جنازه کلنل محمد تقی خان پسیان شعری را سرود. این شاعر در صحنه گراند هتل، ترانه خود را در سال 1301 هجری قمری اجرا نمود.

منبع : نشاط آوران

یکی از شهرهای استان اصفهان که در مرکز ایران قرار گرفته نایین است. این شهر در منطقه دشت کویر قرار گرفته‌ و آب و هوایی خشک و کویری دارد. در مواجهه با آثار تاریخی شهر نائین، نکته ای جالب که نظر مسافران را به خود جلب می نماید، نزدیکی بناهای تاریخی این شهر به یکدیگر است به عبارت بهتر، بناهای مسکونی در گذشته کاملا نزدیک به ساختمانهای تاریخی شهر قرار داشته اند.

مسجد جامع نایین اصفهان همانند مساجد ایرانی دیگر مختص به چهار ایوان است. در زمان دوره سلجوقی، ساخت مساجد چهار ایوانی شروع شد. مسجد نایین در طی روزگار وضعیت قبلی خود را حفظ نموده است. شباهت های فراوانی از لحاظ معماری با مسجد تاریخانه دامغان دارد.  این اثر تاریخی یکی از نفیس ترین مساجد ایران از لحاظ وجود گچبری های زیبا است. ایوان و گنبد خانه در مسجد جامع نایین دیده نمی شود. فرم ساختار مسجد تقریبا یکنواخت می باشد. مسجد جمعه و مسجد علویان نام های دیگر مسجد نایین است.

به نظر کریستی ویلسون در مقایسه با مسجد تاریخانه دامغان، ستونهای مسجد جامع نائین کوچکتر و دالانها بلندتر و طاقها تیزتر ساخته شده است.

در کتاب مرات البلدان، ساخت این مسجد به فرمان عمر ابن عبدالعزیز هشتمین خلیفه عباسی نسبت داده شده و در همین کتاب، به چند قطعه خشت اشاره شده که اسامی خلفای راشدین روی آنها نوشته شده است. طبق نظر اس فلاندری، محراب این مسجد اصیل ترین نمونه هنر محراب سازی آن دوره به حساب می آید.
آندره گدار رئیس سابق باستان شناسی ایران، ساختمان بنا را متعلق به دوره دیالمه می داند. بنا به تحقیق پروفسور پوپ شرق شناس آمریکایی، مسجد جامع نائین در سال 350 هجری ساخته شده است.

بنا بر کاوشهای چند سال اخیر توسط سازمان میراث فرهنگی، ساختمان اولیه مسجد در قرن دوم هجری بنا شده است و در آن زمان، صحن و شبستانهای سه طرف و رواق سمت مقابل قبله به وجود آمده و دیواری از جنس خشت گرداگرد این بخش قرار داشته که بخشهایی از این دیوار هنوز باقیست. قدیمی ترین تاریخ ذکر شده در مسجد روی منبر نوشته شده که مربوط به سال 711 هجری است. کتیبه در چوبی مسجد نیز تاریخ سال 784 را بر روی خود دارد.

مسجد در گذشته دارای شش ورودی بوده است. در سمت جنوب غربی مسجد، سه ورودی قرار داشته است. هر یک از ورودیها یک پیش طاق کوتاه داشته و به شبستان راه می یابد و دالان و هشتی ندارد. در شمال شرقی صحن مسجد، سردر اصلی آن واقع گردیده و در جنوب شرقی ورودی دیگری واقع است. ورودی های مسجد اولیه در دو طرف ایوان شمال شرقی قرار داشت و با توجه به این مساله، از سمت قبله وارد مسجد می شدند.

این مسجد، صحنی کوچک و چهارضلعی داشته و در سه طرف شرق و غرب و جنوب آن، چهلستون هایی قرار گرفته که ورودی بلند و بازی دارند و به سمت صحن باز می شوند.

چهلستون جنوبی بزرگترین چهلستون بوده و در بخش جنوبی آن، محراب گچ بری مسجد با منبر ارزشمند آن قرار گرفته است.

مهمترین فضای مسجد نایین اصفهان، شبستانهای آن هستند که در سه طرف به شکلی عمیق و در یک طرف با عمق کمتر ساخته شده اند. بزرگترین شبستان که محراب مسجد جامع نایین در وسط آن بنا گردیده در سمت قبله است. تزئینات محراب و منبر مسجد که در نوع خود بهترین هستند، از گچ بری های عالی گل و بوته و خطوط ساده کوفی تشکیل شده اند.

 این تزئینات در کل محراب و هلال طاقنمای اطراف و پشت بغل ها و ستون های گرد کناری به کار رفته است. اما اخیرا کتیبه ای نیز از جنس طلا و لاجورد در پشت گچبری این منطقه کشف شده است.

منبع : نشاط آوران

تاریخچه : پاسارگاد شیراز، ارم شیراز، چهل ستون اصفهان، باغ فین کاشان، عباس آباد بهشهر، ماهان کرمان، دولت آباد، پهلوان پور یزد، اکبریه بیرجند نام 9 باغ ایرانی هستند که در فهرست جهانی یونسکو می درخشند.

در اندیشه ایرانی تجلی مردم از طبیعت همواره از احترام و علاقه به طبیعت است. طبیعت نشانه وجود باری است و از تقدس برخوردار است. همان طور که طبیعت مظهر نظم و تعادل است باغ ایرانی هم با طراحی منظم هندسی تجلی متعادل طبیعت را بازآفرینی می کند. باغ مفهوم عرفانی و مذهبی طبیعت را بازتاب می دهد. در باغ آدمی با فضای اطراف در صلح و آشتی است و به همان نسبت که زمین خاکی خشک و بایر در باغ به کمال مقدر خود دست می یابد. آدمی نیز در سایه سار درختان و مرتفع جویبار می آساید تا در زمزمه مرغان بهشتی روح خسته اش تازه شود و مجال فکرت باز آید.

در ایران زمین بنا به شرایط خاص اقلیمی، باغ سازی تحت نظام های ساخت به خصوص نظام آبیاری بوده است. این شرایط مختص عوامل حسی و زیبایی شناختی نقش ویژه ای در ایجاد باغ داشته اند.

هیچ چیز بی موردی در معماری باغ ایرانی وجود ندارد و جلوه ای از زیبایی و کمال را در پی دارد. علت های مادی که در جهت ایجاد عناصر باغ ایرانی  درگیرند مشمول آب، زمین، درختان و گیاهان، معماری، هندسه و مفاهیم و کارکردها در باغ صورت گرفته است. طرح ساختار هندسی باغ ایرانی بسیار دقیق و محاسبه انجام شده است. علت ساخت باغ ایرانی بر مبنای لذت جویی می باشد.

به باغ ایرانی در ادبیات ایران زمین  باغ سرا، پردیس و فردوس می گفتند. باغ ایرانی با سه طراحی منحصر بفرد که شامل وجود مسیر عبور جوی آب، محصور با دیوارهای بلند و قرار گرفتن در داخل عمارت تابستانی است. در مسیر خروجی قنات ها، اولین باغ های ایرانی  شکل گرفتند که نمونه این باغ ها را می توان در شهرهای طبس ، یزد ، گناباد و بیرجند و بسیاری از مناطق کویری مشاهده نمود. بعضی باغات ایرانی به شکل چهارباغ می باشد و آب باغ را در چهار مسیر عبور می دادند  که نمونه آن  چهار باغ اصفهان است.

در باغ های ایرانی برای ایجاد سایه از درختان سایه افکن استفاده می شد. اغلب کنار خیابان های باغ از درختان سرو، کاج، چنار، ارغوان و نارون استفاده می شد.

برای مشاهده بیشتر مناظر زیبای باغ های ایرانی به باغ شاهزاده ماهان، باغ دولت آباد، باغ پهلوان پور مهریز، باغ عباس آباد بهشهر، چهل ستون اصفهان، باغ اکبریه بیرجند، باغ پاسارگاد شیراز، باغ ارم شیراز و باغ فین کاشان  بروید.

بهترین تجسم باغ ایرانی پس از تجسم معمارانه آن، فرش ایرانی است. موضوع اکثر نقش های فرش، باغ است. درذهن مردمان ایران، باغ تمثیلی از قطعه بهشت می باشد که آسایش روح را به ارمغان می آورد.

منبع : نشاط آوران