با توجه به گفته گیریشمن باستان شناس بزرگ، نخستین تمدن ها در داخل فلات ایران شکل گرفته اند. با کاوش هایی که در تپه های سیلک کاشان صورت گرفت، ظرف های سفالی و آثار باستانی ای پیداگشت که این گفته را تصدیق کرد. اقوال و نظرات گوناگونی در رابطه با سیلک ارائه شده که عده ای سیلک را تغییر یافته سی ارگ می دانند، عده ای دیگر آن را برگرفته از سلوکوس می دانند که قابل پذیرش نیست و بعضی دیگر آن را با توجه به خاک سفیدش، سپید برگ نام می نهند که این گفته های بیان شده رد شده و به سیاله که در کاشان به معنای سفال های شکسته است انتخاب گردد که رفته رفته به کلمه سیلک تغییرگشت.

سیلک کاشان دارای  دو تپه شمالی و جنوبی است. سکونت انسان ها در محوطه تپه تاریخی سیلک به دلیل شرایط مساعد آب و هوا و خاک حاصلخیز و رودخانه میان تپه ها بود.

گیرشمن باستان شناس فرانسوی آثار به دست آمده در تپه سیلک اصفهان را به 6 دوره فرهنگی تقسیم کرد:

دوره اول: ابزارهای سنگی و آثار معماری پیداگشت که ظرف سفالی قدیمی ترین  اثر دست ساخته بشر بود.

دوره دوم: آثاری از نقش های گیاهی، حیوانی و هندسی در تمدن سیلک کاشان به دست آمد.

دوره سوم: ساختن خانه با خشت های مستطیل شکل و کشف زیورآلات نقره و اشیاء با ارزش قیمتی در این دوره صورت گرفته بود.

دوره چهارم: ساخت سازه باشکوه زیگورات و آغاز دوره شهر نشینی بود.

دوره پنجم: ورود مهاجران جدید و ایجاد ظرف های سفالی خاکستری رنگ در این دوره مطرح بود.

دوره ششم: ساخت ظرف های لوله ای شکل به همراه شکل های گیاهان و حیوانات با نقش های هندسی بود.

زیگورات سیلک بزرگترین بنای بزرگ خشتی با ارتفاع حدود 14 متر است که در تپه جنوبی سیلک قرار دارد. زیگورات بنای پله پله ای است که ابعاد هر طبقه نسبت به طبقه پایینی کوچکتر می گردد. زیگورات سیلک در ایران به عنوان چهارمین سیلک شناخته شده و مربوط به اوایل هزاره سوم قبل از میلاد است.

بنا به اعتقاد عده ای این بنا به عنوان نیایشگاه خورشید مطرح بود و چهار گوشه زیگورات به سمت چهار جهت اصلی است. زیگورات سیلک  دارای سه طبقه سکو مانند می باشد. 

امروزه سفال هایی که در تپه های سیلک اصفهان پیدا شدند در بسیاری از موزه های بزرگ دنیا نگهداری شده و این منطقه هنوزه ناگفته های بسیاری دارد.

منبع : نشاط آوران

تاریخچه : در خیابان باغ گلدسته اصفهان عمارت با شکوهی به نام هشت بهشت واقع شده که از کاخ های باصفای دوران صفویه است.

 کاخ هشت بهشت اصفهان که یکی از نمونه های زیبای معماری زمان صفویه بوده دارای دو طبقه می باشد که طاق نماها و تزئینات بسیار هماهنگی در آن به کار گرفته شده است.

عمارت هشت بهشت اصفهان به نام های هشت به هشت و هشت در به بهشت نیز معروف بود. کاخ هشت بهشت عمارتی هشت ضلعی بوده و دارای چهار نمای اصلی است که هیچ یک به دیگری شباهت ندارد. فضای اصلی در وسط ساختمان بوده و پلان هشت ضلعی گونه ای دارد.ایوان اصلی کاخ در جهت شمال می باشد و بخش مرکزی عمارت به صورت چهار صفه ایجاد شده است. مقرنس های گچی خوش نقش و نگاری در سقف بالای چهار صفه به چشم می خورد.

در چهار گوشه  کاخ باشکوه هشت بهشت اتاق هایی با تزئینات گچبری و نقاشی دیده می شود. رواق ها، اتاق ها، طاق نماها و پنجره های زیبایی در طبقه دوم وجود دارد که به زیبایی این عمارت با شکوه افزوده است. در راهروها و اتاق های متعدد طبقه دوم، تزئینات و معماری های خاصی از جمله حوض آب، بخاری های دیواری، آینه کاری روی دیوار و موزاییک های بسیار عالی در کف کاخ هشت بهشت تعبیه و قرار داده شده اند.

ارتباط بین فضاهای عمارت هشت بهشت اصفهان با قسمت های دیگر از آن جهت حائز اهمیت است که  این عمارت در عین تنوع و تعدد فضا از یکپارچگی قابل ملاحظه ای برخوردار می باشد.

حوض مروارید و آبشار ایوان جنوبی از جمله دیگر خصوصیت های منحصر بفرد این کاخ بود که آب آن از حوض بالائی تأمین می شد. در نماهای خارجی بنای هشت بهشت کاشیکاری هایی از گونه های مختلف حیوانات آراسته و استفاده شده است.

مادام دیولافوآ فرانسوی که در سال 1298 هجری قمری به ایران آمد و مدتی در اصفهان سپری کرد  در رابطه با باغ هشت بهشت اینگونه بیان می کند در هنگامی که از چهل ستون به کاخ هشت بهشت اصفهان می رویم از کنار حوضی که مابین باغ بوده عبور می کنیم که این باغ سلیقه ایرانی را به خوبی نمایانگر است. در باغ عمارت درختان چنار بلندی دیده می شود. بر روی دیوار نزدیک رواق عمارت دو تابلو قابل مشاهده است که در یکی از تابلوها صورت فتحعلی شاه و پسرانش نقاشی شده و در تابلوی دیگر تصویری از فتحعلی شاه در هنگام شکار حیوانات وحشی ترسیم گشته است.

توریست ها و گردشگرانی که از کاخ هشت بهشت اصفهان دیدن می نمایند آن را از مجلل ترین و فرح انگیز ترین عمارت های دنیا توصیف کرده اند. امید است که شما گردشگر عزیز از این کاخ باعظمت و زیبا دیدن نمایید.

منبع : نشاط آوران

مسجد امام اصفهان جزء مساجد چهار ایوانی به شمار می آید. دو مناره در سردر مسجد و دو مناره در کنار بزرگترین ایوان قرار گرفته است. سازه های پیرامون ایوان 48 متر ارتفاع داشته و بر روی بدنه مناره تزئینات کاشیکاری و نوشته هایی از نام پیامبر و امام علی (ع) به چشم می خورد. در سال 1025 هجری قمری ، بخش ورودی اصلی بنا تکمیل گشته است که در سردر این مسجد کاشی های ارزشمند و نفیسی دیده می شود.

دو کتیبه در سردر مسجد شاه  مشاهده می گردد که کتیبه اول با خط ثلث و تاریخ شروع بنا را مشخص می کند و کتیبه دوم نیز با خط خوش ثلث در دو سطر در رابطه با تکمیل شدن ساخت بنا توضیح داده شده است.

 دو مدرسه در گوشه های جنوب شرقی و جنوب غربی صحن به نام های مدرسه ناصری و مدرسه سلیمانیه قابل مشاهده هستند که متعلق به دوره صفویان می باشند.

از شاهکارهای ساخته شده بنا گنبد مسجد است که حالت دو پوش دارد. در بین دو پوسته گنبد امام فضای خالی دیده میشود. در داخل گنبد و منبر تزئیناتی از سنگ مرمر استفاده شده است.  گنبد مسجد امام اصفهان دارای خاصیت آکوسیتی هست به طوری که وقتی بر روی مرکز زیر گنبد قرار می گیریم انعکاس صوت خود را می شنویم.

در اصلی مسجد امام در ضلع جنوبی میدان نقش جهان اصفهان واقع شده که از جنس نقره و طلا است.

مقرنس کاری های با شکوه سردر ورودی به همراه این در زیبا جلوه گری کرده و در زمان شاه صفی الدین ساخته شده است. اشعار بسیار زیبایی بر روی در اصلی مسجد قابل مشاهده می باشد.

دو لوح سنگی به طول 1,80 متر در اطراف ایوان جنوبی مسجد قرار دارد که دستورات شاه عباس در آن آورده شده است. کتیبه های مسجد توسط خطاطان مختلفی نگارشته شده است. طولانی ترین کتیبه ای که در م سجد ساخته شده در اطراف محوطه زیر گنبد قرار دارد که توسط عبدالباقی تبریزی با خط ثلث سفید نوشته شده است.
هرکدام از شبستان های زیر گنبد بزرگ دارای دو محراب کوچک و یک سنگاب است. شبستان های غربی فاقد کتیبه بوده و تنها نقش و نگارهایی بر رویش دیده می شود.

در زمان محمدشاه قاجار بر اثر زلزله ای مناره ها از اصل ساختمان جدا شد که به دستور محمد شاه کتیبه خطی به خط ثلث در مابین آن ها قرار داده شد. مسجد امام اصفهان که در عظمت جزء نمونه های کامل معماری اسلامی است به عنوان مسجد جمعه هم مطرح بود.

منبع : نشاط آوران

مسجد شیخ لطف الله، شاخصه های کم نظیری در زمان خود داشته است. در مقابل این مسجد کاخ عالی قاپو قرار گرفته است. معمار برجسته جهانی به نام لوییس ای کان، در بازدیدش از این مکان عنوان کرده که در عالم خیال می توانم چنین اثری را تصور نمایم. هم چنین پروفسور پوپ این محصول را به سختی می توانست اثر دست بشر بداند و بنا به گفته وی این اثر سرشار از زیبا شناسی و کوچکترین نقطه ضعفی ساخته شده است.

تمبری از نقش مسجد شیخ لطف الله به دلیل شکوه و عظمت تاریخی اش و اثر تاریخی از چین در کنار هم منتشر شده است.

از جمله ویژگی های این بنا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کتیبه هایی زیبا با خط استاد علیرضا تبریزی
• استفاده از کاشی کاری های معرق با ارزش و نفیس در داخل و خارج بنا
• کاربرد از رنگ های زیبا و استفاده از نور طبیعی

بهره برداری این اثر تاریخی در زمان شکوفایی معماری صفویه صورت  گرفت. به دستور شاه عباس اول در سال 1011 هجری قمری مصادف با 1602 میلادی، آغاز به ساخت شد و ساخت این مسجد به مدت هجده سال طول کشید.

مسجد شیخ لطف الله بر خرابه های مسجدی که قبلا در آن محل بود ساخته شده و معمار این مسجد باشکوه استاد محمدرضا اصفهانی می باشد.

نام این مسجد برگرفته از نام یکی از علمای مشهور و بزرگ عصر صفوی به نام شیخ لطف الله بن عبدالکریم است. شیخ لطف الله از مردمان جبل عامل لبنان بود که مانند اکثر علمای دیگر توسط شاه عباس صفوی به ایران مهاجرت کرد  و در اصفهان سکونت کرد. حکومت صفوی  به مذهب تشیع بسیار بها می داد و چون شیخ لطف الله پدر زن شاه عباس بود از تکریم بیشتری نسبت به دیگر علما برخوردار بود. در محل زندگی اش مسجد و مدرسه ای با نام ایشان ساخته شد و شیخ لطف الله جبل عاملی به تدریس علوم فقهی مشغول شد. هم چنین وی به اقامه نماز جمعه در مسجد می پرداخت.

از بدنه شرقی میدان نقش جهان اصفهان، عقب نشستگی مسجد شیخ لطف الله شروع می شود. دیوارهای سردر مسجد با سنگ مرمر زرد پوشیده شده و در ورودی مسجد به شکل دو لنگه و از چوب چنار یکدست ساخته شده است.

مقرنس کاری های چشمگیر و زیبایی در سر در ورودی مسجد شیخ لطف الله مشاهده می گردد.

این بنای تاریخی اصفهان بدون مناره و شبستان ورودی بوده و ورودی اش دارای پله است که از ویژگیهای منحصر بفرد این مسجد نسبت به مساجد دیگر می باشد.

همانطور که در توصیف مسجد شیخ لطف الله آمده این مسجد با محور شمال و جنوب  چرخش 45 درجه ایجاد کرده است که دلیل آن این است که نمازگزار در هنگام ورود به شبستان رو به قبله قرار بگیرد.

تزئینات و نگارهایی که در گنبد شیخ لطف الله وجود دارد این گنبد را نسبت به سایر گنبدهای دیگر متمایز کرده است.

پس از عبور از در ورودی وارد هشتی ای شده که شروع راهروی شبستان با درازا 28 متر است. شبستان زمستانی فضایی است که برای نمازگزاران در اوقات سرد سال در نظرگرفته شده بود.  دیوار های شبستان زمستانی فاقد تزئینات و سقف آن کوتاه می باشد. بعد از عبور از این راهروی نیمه تاریک  وارد فضای شبستان شده و دنیایی از نقش و نگار و نور را می بینیم. در این فضا گنبد ترنج شکلی با زمینه نخودی رنگ و نگاره اسلیمی را مشاهده می نمائید.

کاشی کاری های زیبایی در این بنای تاریخی صورت گرفته که شروع کاشی با کاشی هفت رنگ و در نهایت با کاشی معرق پایان می پذیرد.

در نزدیک طلوع و غروب آفتاب، بازتاب تابش آفتاب به نقش طاووس وسط گنبد رسیده و در این حالت چیزی شبیه دم طاووس از انعکاس نور از سطح کاشی ها شکل می گیرد. دیدن این بنای تاریخی زیبا را به هر صاحب ذوقی توصیه می شود. برای توصیف بیشتر این مسجد عکس های در این مطلب قرار داده ایم.

منبع : نشاط آوران

 با توجه به تاریخچه اصفهان و سخنان شیندلر، پل خواجو اصفهان برروی خرابه های پل قدیمی حسن بیک که به زمان تیموری باز میگردد ساخته شده است. پل قدیمی حسن بیک توسط پادشاه اصفهان به نام حسن بیک ترکمان پایه گذاری شد و به صورت ناتمام باقی گذاشت.

در زمان صفویان به دستور شاه عباس دوم، پل حسن بیک تکمیل شد و به دلیل اینکه این پل راه ارتباطی محله حسن آباد را با رودخانه برقرار می کرد به نام پل حسن آباد شهرت یافت. بدین ترتیب درباره نام فعلی این پل گفته های بسیاری بیان شده و یکی از گفته ها برای نامگذاری پل خواجو این بوده که نجیب زادگان و اشراف در این محله سرسبز و خوش آب و هوا زندگی خود را می گذراندند و این نام به این جهت که به معنی نجیب زاده است انتخاب شده است.

شاردن فرانسوی در رابطه با معماری پل خواجو اصفهان می گوید که  پلان این پل دارای دوقسمت می باشد:

• قسمت تحتانی پل: این قسمت دارای 21 دهانه بوده و جنس به کار رفته در آن ها از سنگ می باشد و توسط حسن بیک ساخته شده است. در قسمت زیرین این پل از سنگ های بسیار بزرگی استفاده شده که بر روی آن ها حروف یونانی آلفا، بتا و دلتا دیده شده که مربوط به عمارت ییلاقی اردوان اشکانی بوده که به اینجا آورده شده است. این قسمت پل دارای طول تقریبا 133 متر و عرض 12 متر می باشد.
• قسمت فوقانی پل: این طبقه شبیه سی و سه پل است و برای عبور راحت تر از رودخانه در مواقع سیلابی ، آجر به کار برده شده است. این قسمت در دوره صفویه و به دستور شاه عباس اضافه شده است.

ایوان و نشیمن گاهی در روی پل فوقانی دیده می شود که یکی در جهت معبر و دیگری به سمت روخانه زاینده رود است. دالانچه ای برای عبور و مرور در فضای میانی دو ایوان وجود دارد. این مسیر عبوری، عمارت بیگلر بیگی را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم می کند.

عمارت بیگلر بیگی دارای 4 طبقه بوده است. در این عمارت اتاق ها و گوشواره های زیبایی به جهت خوشگذرانی و تفریح شاه در نظر گرفته شده بود. در طبقات این عمارت تزئینات و نقاشی های زیبایی دیده می شود.

در وسط دهانه های پل تحتانی ستون های سنگی حدود 22 متر دیده می شود که برای جلو گیری از فشار آب قرار داده شده اند.

پل خواجو اصفهان علاوه بر عبور و مرور به عنوان سد و بند هم کارایی داشت. از آب سد برای آبیاری باغ های اطراف پل استفاده می شد. زیبایی های این پل آن چنان بوده است که شاعرانی همچون صائب تبریزی و  مولانا سایرای مشهدی در وصف آان به سرودن شعر پرداخته اند.

منبع : نشاط آوران