صنایع دستی تهران از دوران حکومت قاجاریه که تهران بعنوان پایتخت ایران انتخاب شد، رونق بسیاری گرفت. اوضاع خوب بازار کار و سطح رفاه اجتماعی تهران نسبت به دیگر شهرها، توجه بسیاری از هنرمندان نقاط مختلف ایران را به پایتخت جلب کرد و این امر سبب شد صنایع دستی تهران از آن زمان به بعد تنوع زیادی پیدا کند. امروزه صنایع دستی تهران بیشتر بصورت کارگاهی تولید می شوند و بازار خوبی در داخل و خارج کشور به خود اختصاص داده اند که این خود انگیزه ای برای فعالیت هنرمندان این عرصه است. به علت تنوع قومی که در تهران صنایع دستی این منطقه بطور کلی به سه گروه روستای، عشایر و شهر تقسیم می شوند که هرکدام ویژگی ها و جذابیت مخصوص به خود را دارند. از میان صنایع دستی معروف تولید شده در استان تهران شرح مختصری در مورد هنر شیشه گری، روزدوزی یا قلابدوزی، جاجیم بافی، سفالگری و سرامیک سازی آورده ایم.
سایر صنایع دستی تهران عبارتند از:
- صنایع چوبی
- صنایع چرم
- قالی بافی
- چادر شب بافی
- زیلو بافی
- معرق سنگ
- قلم زنی
- خراطی
- نقاشی روی شیشه
- زیلو بافی
- نقاشی روی چرم
شیشه سازی تهران
شاید تا به حال ظروف شیشه ای زیبایی در رنگ ها و شکل های مختلف دیده باشید این هنرهای زیبا، جزئی از صنایع دستی تهران هستند که در کارگاه های شیشه گری این شهر تولید می شوند. ساخت این وسایل شیشه ای کار راحتی نیست و نیاز به مهارت های مختلفی دارد مانند همجوشی شیشه، فوتگری شیشه و معرق بر روی شیشه که درباره هر یک از این مهارت ها توضیحی مختصری آورده ایم. هنر معرق شیشه، همان هنر تزیین پنجره های ساختمان به شکل هندسی است که در میان آن ها از میله های چوبی یا فلزی استفاده می کنند. از همجوشی شیشه برای ایجاد فرم های مختلف در ظروف شیشه ای استفاده می کنند و شیشه های رنگی مختلفی را بوسیله ی حرارت دادن متصل می کنند. فوتگری شیشه هم حرفه ای است که در شیشه مذاب می دمند و حاصل آن گلدان، تنگ و… است. در سفر به تهران می توانید از دیدن این ظروف شیشه ای زیبا لذت ببرید و حتی برای اقوام خود بعنوان سوغات تهران تهیه کنید.
رودوزی تهران
روکاری یا رودوزی به هنری گفته می شود که هنرمندان بر روی پارچه بوسیله ی قلاب یا سوزن و نخ های رنگی، نقش و طرح های مختلف سنتی ایجاد می کنند. هنر رودوزی بین شهرهایی از ایران مانند اصفهان، سیستان،… مشترک است اما در هر منطقه سبک دوخت مخصوصی دارد که به سه دسته کلی تقسیم می شوند:
- نوع اول روی پارچه را سراسر بخیه می زنند تا طرحی از رنگ و نقش ها پدید آید مثل: پته دوزی کرمان، قلاب دوزی رشت، سوزن دوزی سیستان
- نوع دوم روی پارچه چیزی دوخته نمی شود و نخ های رنگی از تاروپود پارچه میگذرند و پارچه حالتی مشبک به خود میگیرد. مثل سکمه دوزی اصفهان
- نوع سوم آن است که اصل پارچه ثابت می ماند و بر روی آن با نخ های دارای روکش فلزی، نقش های زیبایی را ایجاد می کنند. مثل تافته دوزی، خوس دوزی ،زردوزی که گلابتون دوزی نامیده میشود.
در شهر تهران نیز رودوزی به شکا گلدوزی و قلاب بافی رایج است و طرح های زیبایی می توانید ببینید.
جاجیم تهران
فیروزکوه تهران یکی از مراکز بنام تولید پشم است که به واسطه این شهرت، جاجیم بافته شده در آنجا هم مرغوب و معروف می باشد. بدلیل نزدیکی فیروزکوه به مازندران و آلادشت، جاجیم بافته شده در این منطقه شباهت بسیاری به جاجیم آلادشت دارد و تنها تفاوتشان در ابعاد جاجیم هاست.
سفالگری و سرامیک سازی تهران
سفالگری یکی از هنرهای سنتی و از صنایع دستی تهران است که سابقه ی دیرینه ای دارد. در بسیاری از مناطق استان تهران خاک رس باکیفیتی برای ساخت اشیاء سفالی می توان یافت. که این امر موجب شده کارگاه های بسیاری در شهر و استان تهران مشغول تولید ظروف سفالی باشند. از ویژگی های سفال تهران شفافیت آن است که نیاز به جلا و لعاب ندارد. همچنین این خاک برای کارگاه های آجرپزی مناسب است و می توان در شهرهایی چون ورامین و شهر ری کوره های آجر پزی را دید.
صنایع دستی کرمانشاه، در کنار محصولات خوردنیش تنوع بسیاری را برای طرفداران سوغات کرمانشاهبوجود می آورد. شهر کرمانشاه را به علت تمدن و موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد می توان مهد صنایع دستی کشور نامید. از همان ابتدا مردم بومی که در این منطقه می زیستند با توجه به استعدادشان و مواد اولیه ی متنوعی که در دسترشان بود، در زمنیه های مورد علاقه ی خود هنرهای دستی زیبایی را می آفریدند و این علتی بر رونق صنایع دستی در این منطقه بود. همچنین از دیگر دلایل رشد صنایع دستی استان کرمانشاه اهمیت تجاریش بود که هنرمندان و استادکاران بسیاری را جذب خود کرد. همچنان تولید این صنایع دستی زیبا در کرمانشاه پابرجاست و نظر مسافران و گردشگران را به خود جلب می کند. در ادامه توضیحاتی در مورد گلیم بافی، گیوه ی کشی، چیغ بافی، پرده بافی، موج بافی برای آشنایی بیشتر شما با این هنرهای دستی آورده ایم.
دیگر صنایع دستی کرمانشاه عبارت است از:
- نمدمالی
- قالیبافی
- قلم زنی
- ساخت ابزارهای فلزی
- جاجیم بافی
- حکاکی
- حجاری
- نساجی
- چرمسازی
گلیم بافی کرمانشاه
گلیم بافی هنری است که مهمان اکثر خانه های کرمانشاه است و یکی از صنایع دستی این منطقه می باشد که زنان آنجا تبحر بسیاری در بافت آن دارند. یکی از مشهورترین گلیم های کرمانشاه در منطقه هرسین بافته می شود که از نظر شکل ظاهری نشان دهنده ی تمدن و فرهنگ کرمانشاه است. یکی از دلایل رونق این هنر در کرمانشاه، پرورش دام هایی است که تولید کننده ی الیاف لازم برای بافت گلیم هستند. از جمله طرح هایی که می توان در گلیم ها این منطقه دید نقش های ترکیبی درخت و لانه گنجشک، مرغابی، خطوط افقی، خطوط عمودی، پنجه گربه، گل مشرفی، گل ترمه و سوزنی و ….. هستند.
گیوه ی کشی کرمانشاه
گیوه یکی از قدیمی ترین صنایع دستی کرمانشاه است که در زبان محلی به آن کلاش هم می گویند.در گذشته به علت نرم بودن و مقاومت این نوع کفش در مناطق کوهستانی و صعب العبور بین مردم کرمانشاه پرکاربرد بوده است. گیوه از دو قسمت رویی و کف درست می شود. کف گیوه را از پوست گاومیش و رویه اش را از ابریشم یا نخ درست می کردند. اما امروزه با پیشرفت علم و به روی کار آمدن صنعت لاستیک سازی، لایه ی کف گیوه را از لاستیک درست می کنند که کارگران و کشاورزان در کار از این مدل استفاده می کنند. مهمترین اشکال گیوه که در بازار کرمانشاه می توانید تهیه کنید گیوه ی عاج دار، گیوه به صورت دمپایی، پشت بسته، پاشنه بلند، قیصری، توری، ملکی و … است.
موج بافی کرمانشاه
یکی از قدیمی ترین صنایع دستی کرمانشاه موج بافی است. موج نوعی پارچه ی بافته شده از پشم است و بعنوان پتو، رویه ی کرسی، پرده، زیرانداز، سجاده، رختخواب پیچ استفاده میشود. موج بافی در زمان های گذشته رونق خوبی داشت اما امروزه بیشتر براساس نیاز و به صورت سفارشی بافته می شوند. مسافرانی که این شهر و دیار می توانند با تهیه هنرهای دستی زیباو خاص کرمانشاه همچون موج، رونق و انگیزه زیادی به بافندگانش بدهند. اما هنوز در مناطق چون اورامانات استقبال می شود و موج های رنگین کمان این منطقه شهرت بسیاری دارد. در جوانرود کرمانشاه این هنر شکلی کارگاهی به خود گرفته است. مهمترین طرح هایی که بر روری موج ها نگاشته می شوند چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شطرنجی و کشکولی است.
چیغ بافی کرمانشاه
چیغ یا چیخ بافی نوعی حصیر است که روی آن توسط پشم نقش هایی را ایجاد می کنند و اندازه ی آن حدود 150 سانتیمتر است. این حصیرها بیشتر مورد استفاده عشایر هستند که در محافظت و تقسیم بندی سیاه چادرها استفاده می شوند.
پرده بافی کرمانشاه
پرده بافی هم یکی دیگر از قدیمی ترین صنایع دستی کرمانشاه است که روستائیان و عشایر مشغول به بافت آن بوده اند و با دستگاه موج بافی پرده ها را می بافتند. در سفر به کرمانشاه می توانید نساجی هایی را بیابید که هنوز به بافت این پرده های نخی مشغول هستند و به عنوان سوغات کرمانشاه همراه خود به شهرتان ببرید.
صنایع دستی سمنان، در ایران جایگاه خوبی را به خود اختصاص داده است. همچنین تنوع بسیار صنایع دستی شهر سمنان نظر مسافران و گردشگران این منطقه را به خود جلب می کند و هر سلیقه ای را راضی می کند. شما می توانید بعنوان سوغات سمنان، از بین این آثار زیبا یادگاری از سفر سمنان برای خود یا اقوامتان ببرید. در ادامه، برای شما معرفی صنایع دستی سمنان را خواهیم داشت تا اطلاعات بیشتری در مورد هر کدام کسب کنید.
مهمترین صنایع دستی سمنان عبارتند از:
- قالیبافی
- گلیم بافی
- جاجیم بافی
- کلیج بافی
- چاقو سازی
- برگ بافی
- چوغا
- چلنگری
- چادر شب بافی
- حجم سازی
- چهل تکه دوزی
- ساخت ساز سنتی
- کرباس بافی
سفال سمنان
یکی از قدیمی ترین صنایع دستی سمنان، سفالگری است. ساخت اشیاء سفالی در سمنان به مدت ها پیش باز می گردد و باستان شناسان و محققان این موضوع را با کشف کوزه های سفالی در اطراف شهر دامغان (از شهرهای استان سمنان) کشف کردند. یکی از ویژگی های خوب سفال فاسد نشدن آن بعد از گذشت قرن هاست و این ویژگی سبب شده تا پیشینه ی معتبری برای سفالگری در سمنان اثبات شود. از دلایل دیگر رونق سفالگری در این شهر، خاک مرغوب و اقلیم کویری آنجاست. این هنر با وجود مشکلات بسیار، هنوز هم در کارگاه های سفالگری سمنان پابرجاست. در بین کارگاه ها، سفالگری قان بیگی شاهرود از همه بنام تر است.
چاپ قلمکار سمنان
شاید با عبور از بازارهای شهر سمنان و دیگر شهرهای استان پارچه هایی را ببینید که بر روی آن طرح های زیبایی منقش شده است. در گذشته برای خلق این هنر از پارچه های ابریشمی و پشمی استفاده می کردند ولی امروزه پارچه های کتان، کرباس، چلوار، متقال و … در این زمینه به کار گرفته می شوند. و برای ایجاد طرح بر روی پارچه ها از قالبهای چوبی که شکل های مختلفی بر روی آن ها حک شده استفاده می کنند. این پارچه ها استفاده های مختلفی دارد از جمله رومیزی، سجاده، سفره و … . نکته قابل توجه این است که پارچه های قلمکار را همه بعنوان یکی از صنایع دستی اصفهان می شناسند در صورتی این هنر زیبا در بین صنایع دستی سمنان هم به چشم می خورد.
دستبافت های سمنان
زنان و دختران سمنان در گذشته پارچه هایی با طرح و نقش های زیبایی برای می بافتند که هم برای خود استفاده می کردند و هم یکی از راه های کسب درآمد بود. این هنر زیبا تا به امروز پابرجاست و با سفر به این شهر می توانید دستبافت های زیبای سمنان را بازدید کنید و بعنوان سوغات تهیه کنید. این دست بافت ها امروزه به شکل حوله، پرده های سنتی، پارچه ی زیرساخت قلمکار در دسترس هستند. دیگر دستبافت هایی که می توان به آن ها اشاره کرد چادرشب، جاجیم، پلاس و چوفا هستند. سرخه، مهدیشهر، فولاد محله، سمنان، دامغان و بسطام شهرهایی از استان سمنان می باشند که در این حرفه پیشرو هستند.
نمد سمنان
نمد یکی از قدیمی ترین هنرهایی است که در میان بیشتر صنایع دستی شهرهای ایران به چشم میخورد. استان سمنان هم یکی از پیشکسوتان در تولید نمد است. نمد در سمنان از نظر کیفیت و میزان تولید وضعیت خوبی دارد. شما این هنر را در سمنان به شکل کلاه، زیراندازه و … می بینید. ناگفته نماند شهرهای سمنان، شاهرود و دامغان در این زمینه فعالیت دارند.
صنایع دستی رشت به دلیل موقعیت آب و هوایی و وجود مواد اولیه ی مرغوب،در زمینه های مختلفی تولید می شود. با عبور از بازارهای استان گیلان و حتی با دیدن محصولاتی عرضه شده در گذرگاه ها و ساحل متوجه خواهید شد، که هنر قالب در این منطقه بافندگی و صنایع چوبی است. همچنین صنایع دستی ساخته شده از محصولات دریایی و صنایع مربوط به دریا از دیگر هنرهای دست ساز این منطقه هستند.صنایع دستی شهر رشت و دیگر شهرهای استان گیلان نقش بسزایی در اقتصاد این منطقه در کنار کشاورزی دارد. مهمترین صنایع دستی رشت دستبافت های پشمی، حصیربافی، مرواربافی، چادرشب بافی، رشتی دوزی و چموش دوزی هستند که برای سوغات رشت میتوانید آن ها را تهیه کنید تا تداعی کننده ی حال و هوای شمال و دریای زیبای خزر برای آشنایانتان باشد.
از جمله دیگر صنایع دستی گیلان که میتوان اشاره ای به آن ها داشت:
- شانه سازی
- بامبوبافی
- گره چینی
- گلیم و جاجیم
- نمد مالی
- منبت کاری
- خراطی روی چوب
- مرواریدبافی
- تولید عروسکهای کاموایی
- چهل تکه دوزی
- شالبافی
- بامبوبافى
- سفالگرى
- قالىبافى
دستبافت های پشمی رشت
پشم یکی از فرآورده های حاصل از دامداری است، در مناطقی از گیلان مانند ماسوله دامداری رونق دارد و پشم مرغوبی در آن مناطق تولید می شود. پس از چیده شدن پشم، توسط دستگاه های ریسندگی به نخ تبدیل شده و با استفاده از روش های مختلف شیمیایی یا طبیعی رنگ می شوند. زنان مناطق کوهستانی معمولا این نخ را در بافت لباس های پشمی مانند دستکش، شال گردن، بلوز، جوراب استفاده می کنند. هنر بافندگی یکی از قدیمی ترین هنرهای گیلان محسوب میشود، که زنان این خطه به آن مشغول هستند و می توان علاوه بر پشم بافی به نساجی و شالبافی اشاره کرد.
حصیربافی رشت
حصیربافی یکی از شاخص ترین صنایع دستی رشت است که میتوان بعنوان یکی از مشاغل اصلی گیلان نام برد. زیرا با قدم زدن در بازارهای می توان انواع محصولات حصیری را دید که توسط هنرمندان با ذوق این منطقه بافته شده اند و همه به خرید ترغیب می شوند. مواد مورد نیاز برای بافت این حصیرها، گیاهی خودرو به نام سوف و نی هست که محل رشد آنها باتلاق می باشد. از جمله محصولات حصیری تولید شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حصیر
- زیرانداز
- کلاه
- ساک دستی
- سبد
مرواربافی رشت
مروار نوعی ترکه است که در استان های تهران و ملایر می توان تهیه کرد و به شکل سبد، ظرف میوه، ساک و … بافت می شوند. مرواربافی یکی از هنرهای محبوب و رایج بین مردم گیلان است. شهرهای صومعه سرا و اشرفیه از مراکز تولید این هنر هستند همچنین در رشت می توانید این صنایع دستی زیبا را ببینید.
چارق و چموش دوزی رشت
چارق یا چموش نوعی کفش چرمی است که مردم استان گیلان بخصوص در ماسوله و اطراف فومن برای راه رفتن در مناطق کوهستانی درست می کنند. اوایل بیشتر جنبه ی مصرفی داشت ولی امروزه بعنوان یک کالای تزیینی از آن استفاده می کنند. یکی از نکات قابل توجه در جموش دوزی این است که از هیچ چسب یا میخ و مواردی اینگونه جهت اتصال استفاده نمی شود و نقاط اتصال را می دوزند و همچنین فاقد هر گونه پاشنه ای است.
رشتی دوزی رشت
قلاب بافی یکی از هنرهایی است که در بین زنان بیشتر مناطق ایران مرسوم می باشد. اما هنرمندان هر منطقه قلابدوزی را به سبک خاصی انجام میدهند. که نمونه بارز آن قلابدوزی زنان رشت است که به رشتی دوزی معروف می باشد. ماده اولیه استفاده شده در این هنر نخ های ابریشمی است. یکی از ویژگیی های منحصر بفرد رشتی دوزی رشت استفاده از رنگ های متنوع است. از این هنر در انواع لباس هل،کیف و کفش، روتختی، رومیزی و … استفاده میکنند که جلوه بسار زیبایی پدید می آورند.
چادرشب بافی رشت
چادرشب پارچه ای است در ابعاد 2*2 متر که در بسیاری از شهرها و روستاهای رشت بافت می شود. در گذشته این پارچه ها از ابریشم خالص بر روی پاچال که نوعی دستگاه چوبی است بافته می شدند اما امروز در بافت آن ها از الیاف، پشم و نخ مصنوعی استفاده می کنند. رنگ و طرح های زیبای این پارچه ها به عنوان صنایع دستی رشت نظر همگان را به خود جذب می کند و می تواند یادگاری خوبی از رشت باشد.
سوغات اراک چیست
سوغات اراک، موضوع مطرح شده در این بخش است و قصد داریم بهترین محصولات اراک و استان مرکزی را به شما معرفی کنیم تا در انتخاب و خرید سوغات بدون دغدغه باشید. با رفتن به بازار سرپوشیده ی اراک که یکی از زیباترین بازارهای ایران است و در کنار این جلوه های زیبا می توانید از دیدن سوغات و صنایع دستی اراک لذت ببرید. از معروفترین سوغات اراک می توان به نان فتیر اشاره کرد که از طعم بسیار فوق العاده ای دارد. همچنین شیرینی گوش فیل، انگور و کشمش اراک زبانزد خاص و عام باشد.
دیگر سوغاتی های اراک عبارتند از:
- انار
- لبنیات
- گردو
- بادام
- شیره انگور
- باسلوق
- صابون محلی
نان فتیر اراک
نان فتیر از نان های سنتی اکثر شهرهای ایران است که در مواردی اندک با هم متفاوت هستند. نان فتیر اراک در سفره های نوروزی این شهر از قدیم الایام جایگاه داشته و هنوز هم موقعیت خود را حفظ کرده است. نان فتیر اراک بدون هیچ خمیر مایه ای عمل می آید و به روش های سنتی پخت می شود. تعریف دیگر که برای نان فتیر می توان ارائه داد نوعی نان شیرمال است که روی آن زرد چوبه زده می شود و در اندازه های کوچک در تنور پخت می شوند. شما میتوانید برای اقوام خود این نان خوش طعم و ملایم را بعنوان سوغات اراک تهیه کنید.
شیرینی گوش فیل اراک
شیرینی گوش فیل یکی از شیرینی های محبوب شهر اراک می باشد که به علت نوع پخت و مواد اولیه ی آن بسیار ترد است و خوردن آن بعنوان عصرانه در کنار چای بسیار دلنشین است. این شیرینی همانطور که از نامش مشخص است بی شباهت به گوش فیل نیست. پیشنهاد می کنم این شیرینی را بعنوان سوغات اراک تهیه کنید تا اقوام و دوستانتان طعم دلنشین این شیرینی را هیچ گاه فراموش نکنند.
انگور و کشمش اراک
تاکستان های بسیاری در مناطق اطراف اراک قرار دارد که سالانه درصد بسیاری انگور در انواع مختلف (بیش از 20 نوع) تولید می کنند. که روستای هزاوه ی استان مرکزی در این زمینه پیش رو است. همانطور که می دانید انگور فصل خاصی دارد و شما نمی توانید در سفر به اراک در هر فصلی آن را تهیه کنید. اما فرآورده های مختلفی را می توان از آن تهیه کرد مانند کشمش که طرفداران بسیاری در بین مردم ایران دارد پس حتما بعنوان یک سوغات آن را از شهر اراک تهیه کنید. دیگر فرآورده های بدست آمده از انگور که در این شهر می توان یافت شیره ی انگور، شربت رب انگور، سرکه انگور، مویز و سرکه شیره می باشد که بعنوان سوغات اراک انتخاب خوبی است.
در زیر به تعداد اندکی از خواص این میوه ی خوشمزه اشاره شده تا انگیزه شما برای انتخاب این محصول و فرآورده های آن برای سوغات زیاد شود.
- دارای خاصیت آنتی اکسیدان و سرشار از انرژی
- منبع ویتامین D
- منیع غنی آهن