در قدیم، مناره را بین دو مرز ایجاد می کردند و برای مشخص شدن مرز در داخل مناره وسیله ای نورانی قرار می دادند. به تدریج این ساختار در میان راه های عمومی نیز پیاده گشت. با توجه به بیاناتی که در تاریخ صورت گرفته اولین مناره ای که ساخته شد، مناره اسکندریه در مصر می باشد. در سرزمین های اسلامی مناره ها ارزش ویژه ای در معماری اسلامی پیدا کردند و این طور شد که موذن برای اذان گفتن در جایگاهی که در مناره برایش در نظر گرفته شده بود می رفت و در آن جا صدایش در سرتا سر منطقه می پیچید.

دو مناره مدور در محله یهودی نشین جوباره اصفهان در کوچه ای به نام کوچه حاج کاظم قرار دارد که دارای تزئیناتی به سبک مغولی و ارتفاع 38 متر است. مناره ها در قرن 8 هجری قمری ساخته شده اند اما به دلیل ریزش کتیبه های دو مناره تاریخ دقیق ساختشان مشخص نیست.

بنا به اظهارات عده ای  دو مناره دارالضیافه اصفهان را مربوط به دوران آل مظفر دانسته و گروهی دیگر آن ها را به دوره سنجریه نسبت می دهند. اما با توجه به مقرنس کتیبه به جا مانده این بنا متعلق به دوران اولجایتو ایلخانی است.

در مناره های دارالضیافه تزئینات کاشی کاری صورت گرفته ، پس به نظر می رسد که سردر کاروانسرای با شکوهی بوده که متعلق به امیری در دوره ایلخانی است. پس در قدیم عمارتی مجلل متصل به سردر مناره ها قرار داشته است. با توجه به نظرات بیان شده و بودن کتیبه ای که دو جمله آن بیشتر قابل خواندن نیست می توان این حدسیات را قابل قبول دانست.

درباره نام حقیقی مناره ها به دو اسم دارالضیافه و دارالضیاء اشاره شده است. دو مناره بر روی پایه های قطور هشت ضلعی قرار گرفته اند. این پایه ها در حدود 30 متر ارتفاع دارند. کتیبه مقرنس در بالا مناره با خط ثلث بر روی کاشی لاجوردی نوشته شده و با توجه به متن نگارش احتمال دارد در اطراف مناره ها مسجدی وجود داشته است.

در داخل مقرنس های دو مناره دارالضیافه اصفهان اسامی از محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین آورده شده و پوشش تزئینات مناره ها به خط بنایی فیروزه ای بر زمینه شطرنجی آجری می باشد.

منبع : نشاط آوران

این موزه هنری در خیابان استانداری شهر اصفهان قرار گرفته است. علت نامگذاری این بنا به رکیب خانه این است که در دوره صفوی، جایگاهی برای قرار دادن لوازم و اشیاء اصطبل سلطنتی  بود.

حیاط دلنشینی در موزه هنرهای تزیینی اصفهان قابل رویت بوده که با داشتن فضای خرم با درختانی سرسبز  در میانه ساختمان به زیبایی اش افزوده است. هم چنین در اطراف حیاط تالارها و اتاق هایی وجود دارد. عمارت رکیب خانه دارای طبقات فوقانی نیز بوده و در سمت راست آن برجی دیده می شود که علاوه بر کاربرد کلاه فرنگی، کاربردهای دیگری نیز داشته است.

دفتر موزه هنرهای تزئینی اصفهان در بخش شاه نشین قرار داشته و از معماری و طراحی بسیار دلپذیری برخوردار است. طبقات بالایی موزه مربوط به بخش اداری می باشد.

بیش از 3000 شی تاریخی متعلق به دوران صفویه و قاجاریه در موزه هنرهای تزئینی اصفهان به چشم می خورد. این اشیا در غالب غرفه هایی زیبا با چینشی منظم در معرض دید عموم گردشگران قرار گردیده است.

هم چنین موزه هنرهای تزئینی دارای کتابخانه مخصوص و تخصصی بوده که مورد استفاده دانشجویان می باشد.

بخش های هفت گانه موزه هنرهای تزئینی اصفهان عبارتند از:

• خط و کتابت : در اوایل بخش موزه، هنرهایی از اوراق و مجلدات قرآن کریم، کتب ادعیه و احادیث و … قرار گرفته است. هم چنین انواع جلدهای چرمی به شیوه های متعدد نیز وجود دارد.
• آثار لاکی و روغنی : از آثار این بخش می توان به اشیاء لاکی، جعبه، قلمدان، ترازو، جای طومار، جلد آلبوم، سرچسبدان، قاب آیینه و … اشاره کرد. هم چنین آثار ارزشمند از بزرگان با نقوش زیبا رویت می گردد.
• دست بافته های سنتی : در این بخش منسوجات متنوع وکم نظیر دوران قاجار قابل مشاهده است. این آثار مربوط به بافندگی های شهرهای مرکزی ایران می باشد که به شیوه های مختلفی زینت داده شده اند. در این بخش آثار قلمکاری اصفهان نیز قرار گرفته است.
• آبگینه : در این مجموعه آثار هنری زیبا از کریستال های تراش دار و انواع عطردان و پیاله شیشه ای که متعلق به قرن های 3 تا 6 هجری قمری است قابل رویت می باشد.
• نگارگری : در این بخش آثار نگارگری ایرانی در سبک های گوناگون وجود دارد که از جمله با ارزش ترین آن ها می توان به تابلوی مذهب تشعیری اشاره نمود.
• آثار چوبی : در این قسمت آثار نفیس صنایع هنری بر چوب مانند منبت کاری، خاتم سازی، معرق و مشبک در نمونه های انواع قاب آیینه، ملاقه های دوغ خوری، رحل و جعبه قرآن و … قابل مشاهده است.
• آثار فلزی : در این مجموعه آثار فلزی شامل زیورآلات طلا و نقره، کمربند، انواع قوطی، قفل و قلمدان، خنجر، چاقو، قیچی، سرقلیان و … با شیوه های ساخت و تزئین گوناگون مشاهده می گردد.

منبع : نشاط آوران

بقعه امامزاده سلطان علی بن محمد باقر معروف به مشهد اردهال یا مشهد قالی در 40 کیلومتری غرب کاشان قرار دارد. بنای اولیه ای که بر روی این بقعه ساخته شده است مربوط به دوران سلجوقیان می باشد . در دوران متمادی قسمتهایی به آن اضافه گردیده است که بیشترین آنها مربوط به دوران صفویان می باشد. در دوران قاجاریه نیز گلدسته های ایوان، سرداب و صحن قمی ها بدان اضافه گردید.

این بقعه ی متبرکه دارای 3 صحن اصلی شرقی یا صحن فینی ها، جنوبی یا صحن صفا و غربی یا صحن قمی ها می باشد. صحن صفا ایوانی است مزین به کتیبه های گچی به خط نستعلیق و نقاشیهایی از دوره قاجار، و آب انباری نیز در آن وجود دارد. این صحن روبروی درب اصلی بقعه امامزاده سلطان علی بن محمد باقر قرار دارد.

بقعه مشهد اردهال کاشان دارای گنبدی مدور با پوشش کاشی زرد طلایی و خشت می باشد. بروی این گنبد تزئیناتی از جمله نگاره های اسلیمی و بوته های پیچ دار الوان وجود دارد. در زیر مقرنس ها کتیبه ای به خط ثلث سفید بر زمینه ای لاجوردی قرار داشته که در آن سوره ی انا فتحنا دیده می شود. زیر گنبد نقاشی هایی با طرحهای اسلیمی وجود دارد که زیبایی خاصی به این بنا بخشیده است.
این مرقد دارای دو ضریح چوبی مشبک می باشد . در سر در ورودی به حرم  آئینه کاری هایی وجود دارد که بدلیل ریختگی بخش هایی از آن کتیبه های معرق زیبایی با نام شاه طهماسب دیده می شود.

سنگاب منحصر بفردی در وسط صحن قدیمی بقعه امامزاده سلطان علی بن محمد باقر قرار دارد که از سنگ یک تکه با هنرمندی تمام تراشیده شده است که تا این زمان سالم و بی عیب بجا مانده است. در لبه سنگاب کتیبه ای با خط اسلیمی حجاری شده است. در سمت غربی ایوان بزرگ این بقعه کتابخانه ای وجود دارد که با در مشبکی از جنس چوب محصور شده است. نسخه هایی متعددی از کتب قدیمی، مذهبی، قرآن و غیره وجود دارد.

مقبره سهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر در صحن شرقی بقعه امامزاده قرار دارد.

ساخت و ترمیم بقعه مشهد اردهال را از نظر دوره زمانی می توان به چهار دوره ی سلجوقیان، صفویان، قاجاریه و معاصر تقسیم بندی نمود.
یکی از مراسمات مذهبی و سنتی در مشهد اردهال مراسم قالیشویان است که در سالروز شهادت امامزاده علی بن محمد باقر در 17 مهرماه انجام می گیرد. این مراسم به یاد بود اهالی فین که در آن زمان به خونخواهی آن حضرت قیام کردند برگزار می گردد.

منبع : نشاط آوران

حمامی در خانه های قدیم وجود نداشت به همین جهت حمام های عمومی برای مردم در نظر گرفته شده بود. به طور مثال می توان گفت در شهر کاشان فقط در خانه اشرافی عامری ها حمام خصوصی بود اما در عوض حمام های عمومی زیادی در این شهر یافت می شد. بخش عمده ای از حمام ها در طی قرن ها از بین رفته اند و چندی معروف باقی مانده اند که از آن جمله معروف ها می توان به حمام گنج علی خان کرمان، حمام وکیل شیراز، حمام سلطان امیر احمد کاشان و حمام علی قلی آقا اشاره نمود که امروزه از آن ها به شکل موزه نگهداری می شوند.

با ورود به کوچه علی قلی آقا در اصفهان و گذشت از بازارچه ای با این نام به حمام علی قلی آقا می رسیم که اکنون به موزه تبدیل شده است. حمام علی قلی آقا از جمله بناهای تاریخی ایران عزیزمان است که دارای معماری ارزشمندی است.

مجموعه ای از بناهای دوران صفویه در محله علی قلی آقا رویت می شود که شامل مسجد، بازارچه، چهارسو، سرا و حمام است. بانی این مجموعه زیبا شخصی به نام علی قلی آقا می باشد. علی قلی آقا یکی از خواجگان نیکوکار حرم شاه سلطان حسین صفوی بود. متاسفانه با گذشت زمان قسمت هایی از مجموعه تاریخی علی قلی آقا دچار تخریب گشته و به جای آن ها بناهایی دیگر احداث شده است. هم اکنون حمام علی قلی آقا به موزه مردم شناسی تبدیل گشته و مشتاقان تاریخ و تمدن ایران به این موزه زیبا سر می زنند.

فضاهای منظم هندسی، بخش های مختلف مجموعه حمام را تشکیل می دهد. مجموعه حمام شامل حمام کوچک و بزرگی می شد که مربوط به دو فضای اصلی سربینه و گرمخانه بود. معماری حمام ها به گونه ای صورت گرفته بود تا حداقل ترین اتلاف انرژی را داشته باشد. آب این حمام از چاهی که منتهی به آب رودخانه زاینده رود بود تامین می گشت.

فضاهای تاریخی حمام علی قلی شامل فضاهای اصلی، فضاهای تاسیساتی، فضاهای خدماتی و کانال های گربه رو می باشد.
زیباترین قسمت حمام مربوط به فضای سربینه است که مورد توجه بیشتر طراح بوده است. در فضای سربینه چهار حوض رویت می شود تا افراد قبل از ورود به قسمت سکو پاهای خود را وارد حوض ها نمایند و بخش های رختکن آلوده نگردد. نکته حائز اهمیت حمام  علی قلی آقا این است که  بخش بانوان مجزا از بخش آقایان بود و در آن به سمت کوچه باز می شد.

تزئینات و نقاشی های زیبایی از سه دوره تاریخی قاجاریه، صفویه و پهلوی  در این حمام تاریخی اصفهان قابل مشاهده است که ارزش زیادی را به این بنا بخشیده است. با توجه به استناد های ارائه شده قدمت حمام علی قلی آقا اصفهان را 308 سال بیان نموده اند. 

منبع : نشاط آوران